نقش سيستم‌هاي مغزي فعال‌سازي- بازداري رفتاري و جهت‌گيري زندگي در ابعاد شخصيتي هگزاكو دانشجويان

Role of Behavioral Activation/Inhibition Systems and Life Orientation in HEXACO Personality Dimensions in University Students

زمينه و هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسي تأثير نقش سيستم‌هاي مغزي فعال‌سازي- بازداري رفتاري و جهت‌گيري زندگي در ابعاد شخصيتي هگزاكو دانشجويان انجام گرفت. مواد و روش­ ها: اين يك مطالعه توصيفي-همبستگي است كه بر روي 370 دانشجوي دانشگاهي كه در مقاطع كارشناسي ، كارشناسي ارشد و دكتري مشغول به تحصيل هستند به روش نمونه گيري خوشه اي چند مرحله اي انجام شده است. داده ها با استفاده از مقياس فعال‌سازي- بازداري رفتاري ، پرسشنامه جهت گيري زندگي بازنگري شده و پرسشنامه شخصيت HEXACO جمع آوري و از طريق ضريب همبستگي اسپيرمن و تحليل رگرسيون با نرم افزار SPSS-21 مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: داده ها نشان دادند كه در بين اجزاي سيستم هاي فعال سازي/بازداري رفتاري، تنبيه با برون گرايي و باوجدان بودن رابطه منفي دارد ، در حالي كه بين پاداش با برونگرايي ، دلپذيري و با وجدان بودن ، و همچنين بين سرگرمي و با وجدان بودن رابطه مثبت وجود دارد. علاوه بر اين ، در بين اجزاي جهت گيري زندگي ، خوش بيني با صداقت-فروتني ، برون گرايي ، با وجدان بودن و گشودگي به تجربه رابطه مثبت داشت؛ و بدبيني با تهيج پذيري رابطه مثبت و با گشودگي به تجربه و با وجدان بودن همبستگي منفي داشت. نتايج تجزيه و تحليل رگرسيون نشان داد كه در ميان ابعاد شخصيتي HEXACO ، بيشترين واريانس هاي تبيين شده توسط سيستم هاي فعال سازي/بازداري رفتاري، به ترتيب با وجدان بودن(0/17) و گشودگي به تجربه (0/11) بودند. همه اجزاي سيستم هاي فعال سازي/بازداري رفتاري و جهت گيري زندگي مي توانند 0/53 از تغييرات ابعاد شخصيتي HEXACO را توضيح دهند. نتيجه‌گيري: پيش‌بيني تمام ابعاد شخصيتي هگزاكو توسط مؤلفه‌هاي سيستم مغزي فعال‌سازي ـ بازداري رفتاري و جهت‌گيري زندگي معنادار است. از بين ابعاد شخصيتي هگزاكو، واريانس مربوط به ابعاد گشودگي به تجربه و باوجدان بودن، بيشترين واريانس‌هايي بود كه توسط متغيرهاي سيستم­هاي مغزي فعالسازي-بازداري رفتاري و جهت‌گيري زندگي تبيين شدند.

Background and Aim: The current study was performed to investigate the role of activation/inhibition systems and life orientation in the students’ personality traits. Materials and Methods: This descriptive-correlational study included 370 university students studying for Bachelor, MA and Phd degrees.The participants were selected by multistage cluster sampling. Data were collected by using scale of behavioral activation-inhibition, life orientation testrevised, and HEXACO personality inventory. Using SPSS-21 software, data were analyzed by Spearman correlation coefficient and regression analysis. Results: among the components of behavioral activation/inhibition systems, punishment was negatively related to extraversion and conscientiousness, while there was a positive correlation between reward and extraversion, agreeableness and conscientiousness. Also a positive correlation was found between entertainment and conscientiousness. Among the components of life orientation, optimism was positively correlated with honesty-humanity, extraversion, conscientiousness, and openness to experience; pessimism was positively correlated with emotionality and negatively correlated with openness to experience and conscientiousness. The results of regression analysis revealed that among personality dimensions of HEXACO, the most frequent variances explained by behavioral activation/inhibition systems and life orientation were conscientiousness (0.17) and openness to experience (0.11), respectively. All the components of behavioral activation/inhibition systems and life orientation could explain 0.53 of HEXACO personality dimensions. Conclusion: Predictions of all of HEXACO personality dimensions by behavioral activation/inhibition systems and life orientation components were significant. Conscientiousness and openness to experience were the most frequent variances explained by behavioral activation/inhibition systems and life orientation among personality dimensions of HEXACO.