عنوان مقاله :
پيشگيري از جرائم مرتبط با چك در قانون اصلاحي 1397 صدور چك
عنوان به زبان ديگر :
Crime Prevention Relating to Cheques 1397 Amendments on Cheque’s Issuance Regulation
پديد آورندگان :
دشتباني روزبهاني، محمد دانشگاه آزاد اسلامي واحد بروجرد - گروه حقوق، بروجرد، ايران , اصغري، عبدالرضا دانشگاه علوم اسلامي رضوي - گروه حقوق، مشهد
كليدواژه :
چك , وضعيت‌مدار , پيشگيري , پيشگيري موقعيت‌مدار , پيشگيري فناورانه
چكيده فارسي :
چك يكي از اسناد تجاري است كه به سبب جايگاه ويژه آن در نظام دادوستد ايران، ارزش ويژه‌اي پيدا كرده است. اين جايگاه خاص، باعث ايجاد بهترين فرصت براي بزه‌ديده شدن و يا بزهكار گرديدن و در نتيجه سبب افزايش آمار بالاي «جرايم مرتبط با چك» شده است. به همين سبب قانون‌گذار براي كنترل نرخ بزهكاري، بارها دست به تغيير رويكردهاي تقنيني در خصوص چك زده است. آخرين تحول آن با تصويب اصلاحيه قانون صدور چك در سال 1397، وارد عرصه تجاري ـ اجرايي ـ قضايي ايران شد.
در اين نوشتار، نگارندگان با واكاوي تحولات اصلاحيه 1397 قانون صدور چك به اين نتيجه رسيده‌اند كه قانون‌گذار بدون اينكه در واكنش‌هاي پسيني كيفري، تغييري ايجاد كرده باشد و يا با به كارگيري عمليِ رويكردهاي پيشگيري اجتماعي، طرفي بسته باشد، عمدتاً با كاربست آموزهاي جرم‌شناختي و بزه‌ديده‌شناختي با نگاهي پيشگيرانه بر اساس نظريه‌هاي انتخاب عقلاني و فعاليت‌هاي روزمره، به سمت به كارگيري فن‌هاي پيشگيري موقعيت‌مدار به جهت محدود كردن فرصت ارتكاب جرم «صدور چك بلامحل» و «جرائم ناشي از چك» قدم برداشته است. در اين راستا، رويكردهاي مقنن در دو بُعد پيشگيري موقعيت‌مدار فناورانه ديجيتالي و پيشگيري موقعيت‌مدارِ فناورانه غير ديجيتالي «فني» شكل گرفته و طبق آمار اعلامي در تارنماي بانك مركزي در سال 1400، رويكردهاي پيشگيرانه در اصلاحيه، آثار مثبتي جهت جلوگيري از جرم صدور چك بلامحل را از خود نشان داده است.
چكيده لاتين :
A cheque or a chek is one of trading documents that for its specific position it has found a special position in the commerce of Iran. The special position establishes the best opportunity for becoming a victim or an offender and consequently it has resulted the increase in the rates of the offences related to cheques, therefore; the legislature has changed the legislative approaches to cheques for controlling the rate of offences many times. With the enactment of the amendments on the Cheque’s Issuance Law its last update entered in the business, executive and juridical field of Iran. In this note with the analysis of 1397 amendments on the Cheque’s Issuance Law the author have found that without establishing change in the criminal posteriori reactions or without considering the functional application of the social prevention approaches the legislature generally with the application of the criminological and victimology teachings with a preventive look based on the rational choice theories and daily activities to apply situational prevention techniques approaches has taken step to restrict the opportunities (occasions) of the commitment of a penalty for dishonored cheques and offenses related to cheques. Accordingly, the legislature approaches have been formed in two dimensions: the digital technological situational crime prevention and non-digital technological situational crime prevention. According to the announced figures in the website of The Central Bank of Iran (CBI) in 1400 the preventive approach in the amendments has created positive effects on crime prevention of the dishonored cheque’s issuance.
عنوان نشريه :
آموزه هاي حقوق كيفري
