نابرابري هاي فضاييِ قدرت سياسي-اقتصادي: نگاهي ديگر به اقتصاد سياسي ايران

Spatial inequalities political-economic power: A new insight into Iran’s political economy

ادبيات اقتصادي از ديرباز در مورد واژگان مزيت مطلق و نسبي و در دهه‌هاي اخير در زمينه مزيت رقابتي مفهومپردازي كرده و كوشيده است تا با آنها تمايزات توسعه مناطق را تفسير كند. با وجود اين، نتايج حاصل از پژوهشهاي پيشين در زمينه اقتصاد منطقه‌اي ايران نشان مي‌دهد كه توسعه مناطق با اين مفاهيم بيگانه بوده و قابل توضيح نيست. به عبارت ديگر، مزيت‌هاي سه گانه فوق نمي‌تواند تفاوت سطوح توسعه مناطق ايران را تبيين كند. به همين دليل، مقاله حاضر مي‌كوشد تا عدم تعادل‌هاي منطقه‌اي را نه با متغيرهاي اقتصادي و مزيت‌هاي ياد شده، بلكه با متغير قدرت اقتصاديِ تبلوريافته در قدرت سياسي ارزيابي كند. اين پژوهش، نحوه توزيع قدرت سياسي-اقتصادي بين مناطق ايران طي دوره 1391-1398 مورد كنكاش قرار داده و سعي ميكند تا عدم توازن‌هاي قدرت در بين مناطق ايران را بر اساس بودجه نهادها و مقامات آنها به تصوير بكشد. نتايج اين مطالعه نشان مي‌دهد كه قدرت سياسي-اقتصادي بين مناطق ايران به طور ناهمگن توزيع شده است. بر اين اساس و با توجه به تسلط فراگير و مركزگرايِ دولت بر بودجه كشور، توزيع نابرابرِ قدرت سياسي-اقتصادي را مي‌توان به عنوان عاملي براي توسعه نامتوازن مناطق تلقي كرد.

The economic literature has long conceptualized the terms of absolute and comparative advantage, and so the competitive advantage theory has been introduced for explaining the regional inequalities in recent decades. However, the results of previous studies have not been able to indicate caused factors of the regional inequalities in Iran. In other words, the above three advantages cannot explain the differences in the levels of development in Iran’s regions. For this reason, the present paper doesn’t try to evaluate regional imbalances with the economic variables and advantages, but it tries to focus on economic power crystallized in political power. This study examines the distribution of Political-Economic Power Advantage (PEPA) among the regions of Iran during the period of 2012-2019. In this regard, it depicts the power imbalances between the provinces of Iran based on the budget of institutions and their officials as well. The results show that PEPA is unevenly distributed among the provinces of Iran. Based on the government’s centralized and comprehensive dominance over the budget, the inequality of political-economic power among the provinces of Iran can be considered as a factor for the unbalanced regional development.