كليدواژه :
پايداري , متغيرهاي كليدي , آينده‌پژوهي , شهر مشهد , سناريو نگاري
چكيده فارسي :
با توجه به اينكه توسعه‌پايدار در محيط‌هاي شهري از اهميت ويژه‌اي برخوردار است، لذا اين مطالعه سعي دارد تا با بهره‌گيري از رويكرد آينده‌پژوهي و با توجه به عوامل مختلف پايداري، به تحليل اين عوامل در قالب يك سيستم در مناطق 1 و 2 شهر مشهد بپردازد. بدين‌منظور، اين پژوهش با روش توصيفي-تحليلي و با استفاده از اسناد، تكميل پرسشنامه، مصاحبه و تحليل‌هاي نرم‌افزاري انجام شده است. بر اساس مطالعات انجام شده گذشته 30 متغير اوليه پايداري انتخاب شده و در نهايت بر مبناي نظرات 30 كارشناس، شش متغير كليدي در ابعاد اقتصادي، اجتماعي_فرهنگي، كالبدي و زيست‌محيطي براي منطقه 1 و شش متغير كليدي در ابعاد اقتصادي و كالبدي براي منطقه 2 در ماتريس اثرات متقاطع نرم‌افزار ميك‌مك شناسايي شد. در ادامه، پس از تعريف وضعيت‌هاي مطلوب، ميانه و فاجعه براي هريك از متغيرهاي كليدي، از جامعه آماري خواسته شد تا با توجه به شرايط مناطق مورد مطالعه، به تأثيرگذاري هر يك از اين وضعيت‌ها بر يكديگر در بازه 3- تا 3 بپردازند تا با استفاده از نرم‌افزار سناريو ويزارد به تحليل الگوهاي پيش‌روي مناطق مورد مطالعه پرداخته شود. نتايج حاصل از اين تحليل، يك سناريو مطلوب و يك سناريو فاجعه را براي منطقه 1 و پنج سناريو مطلوب، يك سناريو ميانه و يك سناريو فاجعه را براي منطقه 2 پيش‌بيني مي‌كند كه در صورت عدم تحقق سناريو اول كه مطلوب‌ترين آينده پيش‌روي هر منطقه است، تحقق سناريو ميانه كه در واقع همان وضعيت فعلي و سناريو فاجعه كه تخريب و كاهش عوامل پايداري است، دنبال خواهد شد. همچنين اگرچه پايداري نهادي نقش كليدي در پايداري مناطق ندارد، اما به شدت بر ساير متغيرهاي پايداري تأثيرگذار است. با توجه به نتايج تحليل ماتريس اثرات متقاطع، ابعاد كالبدي، اجتماعي-فرهنگي، اقتصادي و زيست‌محيطي در پايداري منطقه 1 و ابعاد كالبدي و اقتصادي در پايداري منطقه 2 نقش كليدي ايفا مي‌كنند.
چكيده لاتين :
Emphasizing the importance of sustainable urban development, the present study analyzes the futuristic approach and various factors of sustainability in the form of a system in districts one and two of Mashhad. The research follows a descriptive-analytical method using documents, questionnaires, interviews and software analysis. Based on previous studies, 30 initial variables of sustainability were selected and then based on the opinions of 30 experts, six key variables in economic, socio-cultural, physical and environmental dimensions for district 1 and six key variables in economic and physical dimensions for district 2 in the impact matrix MICMAC software crossover was identified. Then, after defining the favorable, mediocre and catastrophic situations for each of the key variables, the experts were asked to consider the effects of situations on each other in the range of 3- to 3 with regards to conditions of the studied districts in order to use the SCENARIO WIZARD software for analyzing the present patterns of the studied areas. The results of this analysis predict a favorable scenario and a catastrophic scenario for district 1 and five favorable scenarios, a middle scenario and a catastrophic scenario for district 2. If the first scenario, which is the most favorable future for the progress of each district, is not realized, the middle scenario, which is in fact the current situation, and the catastrophic scenario, which is the destruction and reduction of sustainable factors, will be pursued. Although institutional sustainability does not play a key role in the sustainability of districts, but it strongly affects other variables of sustainability. According to the results of matrix analysis of cross-effects, physical, socio-cultural, economic and environmental dimensions play a key role in the sustainability of district one, and physical and economic dimensions play a key role in the stability of district two.
