جايگاه علم قاضي در ادله اثبات دعوا در نظام حقوقي ايران

The place of Judge's Knowledge in the Evidence of Litigation in the Iranian Legal System

علم قاضي روش و يا اصولي است كه آن بايد از طرق مختلف براي مستند و مستدل بودن حكم كه صادر ميكن ند اقدام نمايد. در مرحله اول استناد به مواد قانوني كه مدون است و دوم به اماره قضايي و در مرحله سوم به اصول عمليه، قابل به ذكر است اصول عمليه خاص نيز وجود دارد مانند: اصاله الصحه و مصاديق آن كه خود يك قاعده است و مدرك آن قرآن – روايات- اجماع-سيره- و عقل ميباشد. اما تصميماتي كه قضات ميگيرند دونوع است يكي قرار كه در دادسراها صادر ميشود وديگري راي در دادگاهها، زماني كه دادگاه تشخيص دهد كه موضوع دعوا جنبه فني و تخصصي دارد به كارشناس ميتواند ارجاع دهد و نظر كارشناس براي روشن شدن موضوع دعوا براي قاضي جنبه ي علمي دارد و آگاهي پيدا ميكند نسبت به مقصر بودن ونبودن يا اعلام جرم كه آيا اتفاق افتاده يا خير. در هر صورت قاضي نميتواند با شك و گمان و ظن حكم دهد و اين نوع روش صحيح نيست. طبق اصل 37 قانون اساسي كه مقرر ميدارد. اصل برائت يعني بايد بنا را بر بي گناهي افراد گذاشت تا اينكه با رسيدگي صحيح و عادلانه جرم كسي در يك مرجع صالح قانوني ثابت شود. اين اصل نه تنها در امر كيفري بلكه در دعاوي حقوقي و مدني نيز جاري بود و هر شخص بري الذمه محسوب ميشود و مگر اينكه دين او ثابت شود.

Judge knowledge is a method or principles that it should act in various ways to document and justify the verdict they issue. In the first stage, citing legal materials that are codified, and secondly, judicial statistics, and in the third stage, practical principles, it is worth mentioning that there are special practical principles, such as: Asalah al- Saha and its examples, which is a rule and the proof of which is the Qur'an. sayings- consensus – the lifestyle of prophet muhammad and his household (pbut)- and reason. But there are two types of decisions that judges make, one of the is orders (at the preliminary stage) , and the other is the verdict issued by courts concerning the cases of technical and specialized nature, so they are referred to expertise. therefore, to find the truth, the nature of the case finds som scientific aspect with judges, because they issue verdicts on the guiltiness or non- guiltinrss of either parties. nevertheless, judges may not issue verdicts while they are in a state of doubt. an‎d is aware of the guilt and innocence or the declaration of guilt, whether it happened or not, and in any case, the judge can not rule with suspicion and suspicion, and this type of method is not correct. According to the codified laws, and if he does not find any cases, he will issue a verdict bassed on authentic Islamic sources or valid fatwas, and he will not be able to refuse to be examined and issue a verdict due to silence and shortcomings or brevity or conflict of laws.