پديد آورندگان :
اميني، داود دانشگاه امام علي(ع) - گروه جغرافيا، ايران , مرصوصي، نفسيه دانشگاه پيام نو - گروه جغرافيا، ايران , لطفي، احمد دانشگاه امام علي(ع) - گروه رياضي، ايران
كليدواژه :
كلان‌شهر تهران , شهر خلاق , خلاقيت شهري , شاخص‌هاي مكاني شهر خلاق , مدل تاپسيس (Topsis) , مدل AHP
چكيده فارسي :
ايدة شهر خلاق به اين مسأله تأكيد دارد كه همواره در نگاه اول امكانات بالقوه‌اي در شهرها وجود دارد كه اگر مورد توجه برنامه‌ريزان و مديران شهري قرار گيرد، مي‌تواند در شكوفايي خلاقيت‌محور شهرها اثرات پايداري داشته باشد. با اينكه پاية خلاقيت شهري، شاخص‌هاي فرهنگي است اما دامنه وسيع ظرفيت‌هاي شهري از سرماية انساني و اجتماعي گرفته تا امكانات فرهنگي، آموزشي، علمي، مذهبي، اجتماعي، اقتصادي كمتر زمينة بروز و ظهور خلاقيت را دارند. تهران به عنوان پايتخت و مهم‌ترين كلان‌شهر كشور، ظرفيت‌هاي وسيعي براي گام برداشتن در مسير شهر خلاق را دارا است. تنوع قومي و فرهنگي، طبقه خلاق متخصص، ظزفيت‌هاي مكاني_ فضايي فراوان از اهم امتيازات تهران براي خلاقيت‌گرايي در شهر است. در اين تحقيق ابتدا از طريق كار پيمايشي و با تدوين پرسشنامه‌هاي تخصصي CVI و CVR با نظرخواهي از تعداد 25 نفر از متخصصان و اساتيد حوزة برنامه‌ريزي شهريف شاخص‌هاي مكاني بوم‌محور اثرگذار در خلاقيت شهري كه حائز روايي محتوايي و پايايي بودند، مشخص شد. در ادامه از طريق تدوين پرسشنامه كيفي بر مبناي جامعه آماري 9423703 نفري كلان‌شهر تهران و جامعة نمونة 385 نفري، با استفاده از مدل‌هاي برنامه‌ريزي شهري و بهره‌گيري از نرم‌افزارهاي ArcGIS10.3 و SPSS 21 و Topsis Solver3.1.0 تجزيه و تحليل‌هاي آماري و مكاني صورت گرفت. با جمع‌بندي نتايج پرسشنامه‌ها و تحليل‌هاي آماري از شاخص‌هاي مكاني، تعداد 17 منطقه از مناطق 22گانه تهران در خوشه‌هاي بسيار ضعيف تا خوب و پنج منطقه در خوشه‌هاي بسيار خوب و عالي قرار گرفت. منطقه 6 با قرار گرفتن در خوشه 1 حائز شرايط شهر خلاق بوده و منطقه 17 و 21 با واقع شدن در خوشه 5 از چارچوب كلي شهرخلاق خارج تشخيص داده شدند.
چكيده لاتين :
The idea of a creative city emphasizes that at first glance, there are always potential opportunities in cities that, if considered by city planners and managers, can have a lasting effect on the flourishing of urban creativity. Although the basis of urban creativity is cultural indicators, but the wide range of urban capacities from human and social capital to cultural, educational, scientific, religious, social and economic facilities have fewer grounds for the emergence of creativity. Tehran, as the capital and the most important metropolis of the country, has vast capacities to take steps towards a creative city. Ethnic and cultural diversity, specialized creative class, and many spatial capacities are among the most important advantages of Tehran to be a creative city. In this study, through survey work and specialized CVI and CVR questionnaires completed by 25 urban planning specialists and professors, several valid and reliable spatial-ecological indicators that affect urban creativity were identified. Then, by compiling a qualitative questionnaire based on the statistical population of 9423703 people in Tehran metropolis and a sample population of 385 people, using urban planning models and using ArcGIS10.3, SPSS 21 and Topsis Solver3.1.0 software, the analysis was performed. By summarizing the results of questionnaires and statistical analyzes of spatial indicators, 17 out of 22 districts of Tehran were in very poor to good clusters and five districts were in very good and excellent clusters. District 6, being located in cluster 1, had the conditions of a creative city, and districts 17 and 21, being located in cluster 5, were recognized as outside the general framework of the creative city.
