مقايسه اثربخشي كاهش استرس مبتني بر ذهن‌آگاهي و يادگيري اجتماعي- هيجاني مبتني بر ذهن‌آگاهي بر مؤلفه‌هاي شايستگي اجتماعي- هيجاني و عملكرد تحصيلي

Comparison of the Effectiveness of Mindfulness-Based Stress Reduction and Mindfulness-Based Social-Emotional Learning on the Components of Social-Emotional Competence and Academic Performance

هدف از پژوهش حاضر مقايسه اثربخشي روش‌هاي كاهش استرس مبتني بر ذهن‌آگاهي و يادگيري اجتماعي- هيجاني مبتني بر ذهن آگاهي بر مؤلفه‌هاي شايستگي اجتماعي- هيجاني و عملكرد تحصيلي كودكان بود. روش اين مطالعه به شيوة نيمه آزمايشي و با طرحپيش آزمون-پس‌آزمون با گروه كنترل نابرابر بود جامعة پژوهش شامل دانش‌آموزان پسر دورة دوم ابتدايي شهر همدان در سال 98-1397 بود كه 54 نفر از آنها، با شيوة خوشه‌اي انتخاب شدند و در دو گروه آزمايش (18 نفره) و يك گروه كنترل (18 نفره) قرار گرفتند. ابتدا افراد گروه‌هاي آزمايش و كنترل مقياس شايستگي‌هاي اجتماعي- هيجاني ژو و‌اي (2012) و آزمون محقق ساخته عملكرد تحصيلي را در مرحله پيش‌آزمون تكميل كردند. سپس افراد يك گروه آزمايش در 10 جلسه تحت آموزش روش كاهش استرس مبتني بر ذهن‌آگاهي و گروه آزمايشي ديگر در 18 هفتة (90 فايل صوتي) تحت آموزش روش يادگيري اجتماعي- هيجاني مبتني بر ذهن‌آگاهي قرار گرفتند و در گروه كنترل هيچ مداخله‌اي صورت نگرفت. بعد از اتمام آموزش همه گروه‌ها دوباره ابزار را در مرحله پس‌آزمون تكميل كردند. نتايج به دست آمده از آزمون تحليل كوواريانس نشان داد كه اثربخشي دو روش ذهن‌آگاهي بر افزايش مؤلفه‌هاي شايستگي اجتماعي- هيجاني و عملكرد تحصيلي معناداري بود (01/0p>). اما تفاوت معناداري در اثربخشي دو روش مشاهده نشد (05/0p>). بر اساس اين يافته‌ها مي‌‌توان نتيجه گرفت كه ذهن‌آگاهي مي‌‌تواند به عنوان يك روش تأثيرگذار بر ارتقاء شايستگي‌هاي اجتماعي- هيجاني و عملكرد تحصيلي در مدارس ابتدايي مورد استفاده قرار بگيرد.

The aim of this study was to compare the effectiveness of mindfulness-based stress reduction and mindfulness-based social-emotional learning on the components of social-emotional competence and children's academic performance. The method of this study was quasi-experimental with post-test pre-test design with unequal control group. The study population consisted of male students of the second elementary school of Hamedan in 1397-98, that 54 students of whom were selected by cluster sampling method and were divided into two experimental groups (18 people) and a control group (18 people). First, students in the experimental and control groups filled the Zhou and Ee (2012) Socio-Emotional Competence Scale and the researcher-made academic performance test in the pre-test stage. Then, one experimental group was trained in mindfulness-based stress reduction method in 10 sessions and the other experimental group was trained in mindfulness-based social-emotional learning method in 18 weeks (90 audio files) and the control group no received interventions. After completing the training, all groups completed the tool again in the post-test phase. The results of analysis of covariance showed that the effectiveness of two methods of mindfulness on increasing the components of social-emotional competence and academic performance was significant (p< 0.01). But no significant difference was observed in the effectiveness of the two methods (p> 0.05). Based on these findings, it can be concluded that mindfulness can be used as an effective method to promote social-emotional competencies and academic performance in primary schools.