برنامه‌ريزي اخلاق محيط‌زيستي در دانشگاه‌ها (مطالعه موردي: دانشجويان كشاورزي دانشگاه شيراز)

Environmental Ethics Planning for Universities (Case Study: Agricultural Students of Shiraz University)

بنا بر لزوم هم‌سوئي عقل با فطرت و تدبيرِ ماورايي براي رفع بحران‌هاي محيط‌زيستي، اين مطالعه انجام گرفت؛ زيرا خِرد جمعي در شكل كُدهاي اخلاقي، به‌تنهايي توان لازمِ رفع اين بحران‌ها را ندارد؛ هم‌چنين، معرفت‌شناسان معتقدند كه در مجموعه باورهاي يك باورمند، باورهاي ديني، مركزيت قوي دارند و ناتواني رفع اين بحران‌ها را مطابق نبودن نظريه‌هاي علمي با اين باورهاي مركزي مي‌دانند. لذا، هم‌سوئي كُدهاي اخلاقي با فطرت و تدبير ماورائي، شرط لازم برون‌رفت از اين بحران‌ها است. ثانياً، اين ضرورت از ماهيت "حفاظت " محيط‌زيست نيز ناشي مي‌شود زيرا يك فعاليت پيچيده انساني است كه مستلزم فهم فرهنگ‌ها، باورها، نيازها و موقعيت انسان‌ها است. يونسكو نيز در پايان هزاره دوم توصيه نمود تا دانشگاه‌ها براي هزاره سوم، كارشناسان پايداري عرصه‌هاي جوامعشان را طوري تربيت كنند تا دانش سازگار با فطرت و تدبير ماورائي را كسب كنند. براي برنامه‌ريزي اين هم‌سوئي در فضاي دانشگاهي يك مطالعه "توصيفي-پيمايشي " ميان دانشجويان دانشكده كشاورزي دانشگاه شيراز انجام گرفت. يافته‌ها نشان داد اجزاء چهارگانه اخلاق محيط‌زيستي اين مطالعه با يكديگر، ازيك‌طرف و با آگاهي كلي اخلاق محيط‌زيستي آنها از طرف ديگر، يك همبستگي بسيار قوي دارد كه ضرورت اين هم‌سوئي را براي اين منظور در فضاي دانشگاهي نشان مي‌دهد. براي صرفه‌جوئي در زمان و هزينه‌ها، اين مجموعه چهارگانه را شرط لازم برنامه‌ريزي اخلاق محيط‌زيستي مي‌توان تلقي نمود تا با تكرار آن در ديگر دانشگاه‌ها شرط كافي را نيز كسب كرده و‌‌ به يك مجموعه ملّي براي مطالعه اخلاق محيط‌زيستي فراگير در دانشگاه‌ها دست يافت و از "ساخت چندباره چرخ " مطالعات اخلاق محيط‌زيستي در دانشگاه‌ها پيشگيري نمود.

This study was carried out to test the necessity of the alignment between wisdom and transcendental decisiveness to solve environmental crises. Hence, collectine wisdom in the form ethical codes could not solely resolve these crises. In addition, cognitive scientists believe that some beliefs, especially religious beliefs, play the same role; otherwise, scientific theories would not be able to manage environmental disasters. The alignment of ethical codes with common sense and transcendental decisiveness is the necessary condition for resolving environmental crises. Additionally, UNESCO, by end of the second millennium recommended the universities around the world to prepare in advance their students according to local epistemic to make sustainability happen in the 3thmillennium.Forthese reasons, a descriptive-survey research method was carried out among agricultural college students of Shiraz University. The results showed that the “ethical complex” including 4 ethical indexes which were used in this study, had strong correlation with students’ environmental ethics; as well as, students’ general environmental knowledge. These strong relationships confirm the necessity of considering science with intent and metaphysical cognition to manage environment disasters. To save time and costs, this “ethical complex” could be considered as a bench mark to study ethics in among the universities across the Country, periodically to find an Environmental Ethics Scale for Iranian Universities (EESIU).