كليدواژه :
بينامتنيت , جمشيد و خورشيد , سلمان ساوجي , سمبوليسم عرفاني , تاريخگرايي
چكيده فارسي :
منظومۀ جمشيد و خورشيد در ميان عموم مردم و قاموس پژوهشهاي علمي، اثري ناشناخته و غريب است. بيشك اين ناآگاهي تاريخي و ابهامبرانگيز بر رهيافت بينامتنيت اين منظومه، ما را مترصد اين مقاله نمود. اين مقاله با رويكردي تاريخي-عرفاني ضمن اشاره به روانشناسي فردي و اجتماعي آن عصر، نشانگر حلقه‌هايي از ادب وعرفان است كه به كمك رهيافت بينامتنيت و چهارچوب نظري «تاريخگرايي عرفاني» كوشيده است با نشانه‌هاي درون متني و برون متني –به خلاف باورهاي عوام- عرفاني بودن منظومۀ جمشيد و خورشيد را اثبات كند. مطابق دستاوردهاي تحقيق، از اين منظر ميتوان به اثبات فرضيۀ عرفاني بودن متن جمشيد و خورشيد پرداخت: رمزگشايي مقاله از شالودۀ بينامتني اثر كه پيوندي ديالكتيك و گفتگومدارانه دارد. با تحليل اين اثر ميتوان به ژرفساخت اين منظومۀ صوفي‌گرايانۀ قرن هشتم آگاه شد. اين اثر در گفتگو با ساخت قالب فكري و فرهنگي قرن هشتم يعني عرفانگرايي، آفريده شده است. اين مقاله با رويكرد «تاريخگرايي عرفاني» و رهيافت بينامتنيت با تكيه بر ژرف ساخت منظومۀ جمشيد و خورشيد با توجه به عناصر آفرينش (ادبي- عرفاني) قرن هشتم، نوشته شده است. روش تحقيق در اين پژوهش از نظر هدف با توجه به ماهيت آن، از پژوهشهاي نظري محسوب شده و بر پايۀ مطالعات كتابخانه‌اي است و روش تحقيق در آن به شيوۀ توصيفي- تحليلي انجام گرفته است..
چكيده لاتين :
The poem “Jamshid and the Sun” is an unknown and strange work among the general public and the encyclopedia of scientific research. Undoubtedly, the historical and uncertain ignorance of the intertextual approach of this poem has led us to write this article. Through a historical-mystical approach, while referring to the individual and social psychology of that era, the article tries to show circles of literature-mysticism., Applying the intertextuality approach and the theoretical framework of "mystical historicism", the article has tried to prove the mystical nature of “Jamshid and the Sun” poem with reference to in-text and extra-textual signs - contrary to popular beliefs. According to the results from this study, from this perspective, the hypothesis about the mystical nature of “Jamshid and the Sun” text can be proved. That is, the article deciphers the intertextual foundation of the work, which despite the dialectical link, is still "conversational". This poem has a mystical color and atmosphere which comes about through resorting to the epic myths of ancient Iran and imitating the lyrical background and narrative techniques, especially those of Nezami’s poem “Haft Peykar”, the structure and mystical techniques of Suhrawardi stories such as: Red Wisdom, Sanaei’s Sir Al-Ebad, the stories of "Castle" "The Essence of Pictures" and "The Controversy of the Chinese" from Rumi's Masnavi. Therefore, the poem “Jamshid and the Sun” is an unknown and strange work in expressing the general theories of society and even in scientific research. By analyzing this work, we can reveal the depth of this example of eighth-century Sufi poetry. This work was composed in response to the intellectual and cultural framework of the eighth century’s intellectual and philosophical background, namely mysticism. This article has been written based on the "mystical historicism" approach and the intertextual approach used for depicting the depth of “Jamshid and the Sun” poem according to the elements of poetry (literary-mystical) in the eighth century.
