عنوان مقاله :
بررسي اثر ضدعفوني بر جوانهزني، بنيه بذر و ظهور گياهچه در گلخانه چهار رقم پنبه(Gossypium hirsutum L.)
عنوان به زبان ديگر :
Study on effect of seed dressing on four cotton (Gossypium hirsutum L.) cultivars germination, vigour and seedling emergence in glass house
پديد آورندگان :
عباسي قلعه نو، آرزو دانشگاه بيرجند - دانشكده كشاورزي ، بيرجند، ايران , جاميالاحمدي، مجيد دانشگاه بيرجند - دانشكده كشاورزي ، بيرجند، ايران , پارسا، سهيل دانشگاه بيرجند - دانشكده كشاورزي، بيرجند، ايران , حميدي، آيدين مؤسسه تحقيقات ثبت و گواهي بذر و نهال، كرج، ايران
كليدواژه :
سلامت بذر , قارچهاي بذربرد , شاخص‌هاي بنيه گياهچه , شاخص ظهور گياهچه
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: پنبه از مهمترين محصولات زراعي- صنعتي است و كيفيت بذر پنبه تحت تأثير عوامل متعددي ازجمله ژنتيك و شرايط محيطي محل توليد و انباركردن، فرآوري و سلامت بذر قرار ميگيرد. بذر ممكن است منبع و ناقل ميكروارگانيسمهاي بيماريهاي بذرزاد باشد و از اينرو سلامت بذر پنبه از اهميت ويژهاي برخوردار است. هرساله حدود 60 درصد بذر پنبه توليدي با اسيد كركگيري شده و بقيه بهصورت كركدار گواهي و عرضه ميگردد. ضدعفونيكردن بذر پنبه، بهويژه بذرهاي كركدار سبب حفظ و بهبود جوانهزني بذر و ظهور گياهچه پنبه ميگردد. بنابراين هدف اين پژوهش ارزيابي اثر ضدعفونيكردن بذور كركدار 4 رقم تجاري پنبه بر جوانهزني، بنيه بذر و ظهور گياهچه بود.
مواد و روشها: بهمنظور بررسي اثر ضدعفوني بذر بر جوانهزني، بنيه و ظهور گياهچه در گلخانه چهار رقم پنبه تجاري ورامين، خرداد، كاشمر و خورشيد، تحقيقي در دانشكده كشاورزي بيرجند و مؤسسه تحقيقات ثبت و گواهي بذر و نهال در كرج به اجرا در آمد. ابتدا ميزان آلودگي بذرها به عوامل بيماريزا تعيين شد و سپس بذرها با محلول هيپوكلريت سديم و قارچكش ويتاواكستيرام ضدعفوني شده و آزمون جوانهزني استاندارد بهصورت آزمايش فاكتوريل دو فاكتوره با 12 تيمار (4 رقم پنبه × سه سطح ضدعفوني شامل شاهد بدون ضدعفوني و ضدعفوني سطحي با استفاده از محلول هيپوكلريت سديم و يا قارچكش كاربوكسين (ويتاواكس)-تيرام در قالب طرح كاملاً تصادفي انجام و آزمايش گلخانهاي در قالب بلوك كامل تصادفي با 9 تكرار كشت شد. برخي خصوصيات جوانهزني و بنيه بذر و ظهور گياهچه در گلخانه تعيين شدند.
يافتهها: نتايج نشان داد، خصوصيات جوانهزني و بنيه بذر و ظهور گياهچه ارقام بررسي‌شده نسبتبه ضدعفوني متفاوت بود. ارقام ورامين و كاشمر داراي درصد گياهچههاي عادي بيشتر و بنيه گياهچه قويتري و آلودگي كمتر به قارچهاي بيماريزا و گياهچههاي آلوده كمتر بودند. بااين‌وجود بذرهاي رقم خرداد متوسط زمان جوانهزني (MGT) كمتر و درصد ظهور بيشتر و متوسط زمان ظهور گياهچه در گلخانه كمتري داشت. بذرهاي ضدعفوني شده با قارچكش ويتاواكستيرام رقم خرداد داراي بيشترين شاخص ظهور گياهچه در گلخانه بود. بذرهاي ارقام ورامين و كاشمر ضدعفوني شده با قارچكش ويتاواكستيرام نيز داراي شاخص وزني بنيه گياهچه در گلخانه بيشتر بودند. روابط رگرسيوني برازش يافته نشان داد شاخص بنيه گياهچه در گلخانه رابطه مستقيم با درصد جوانهزني داشت.
نتيجه گيري: بنابراين ارقام ورامين و كاشمر داراي جوانهزني بيشتر بذر و بنيه قويتر گياهچه و كمتر آلوده به قارچهاي بيماريزا بودند و ضدعفونيكردن بذرها با قارچكش ويتاواكستيرام از ارجحيت برخوردار بود.
چكيده لاتين :
In order to study on effect of seed dressing on germination, vigour and seedling emergence at glass house of four cotton commercial cultivars, Varamin, Khordad, Kashmar and Khorshid, a research conducted at Birjand University Agriculture Faculty and Seed ant Plant Certification and Registration Institute(SPCR) at Karaj. At first seeds infection rate to pathogens determined and then seeds dressed by Hypochlorite Sodium solution and Vitawax Thiram fungicide and standard germination test conducted as two factor factorial experiment by 12 treatments (4 cotton cultivars × seed dressing by disinfectants and without dressing seeds as control) by completely randomized design and glass house experiment by complete randomizes blocks design with 9 replications. Some seed germination, vigour and seedling emergence in glass house traits were determined. Results revealed, studied seed germination and vigour and seedling emergence traits to dressing were different. Varamin and Kashmar cultivars seeds which dressed by Vitawax Thiram fungicide had more normal seedling percent and stronger seedling vigour and less infection to pathogenic fungi and infected seedling. Nevertheless, Khordad cultivar seeds had less mean germination time and seedling mean emergence time at glass house and more seedling emergence percent. Khordad cultivar seeds which dressed by Vitawax Thiram fungicide had the most seedling emergence index at glass house. Varamin and Kashmar cultivars seeds which dressed by Vitawax Thiram fungicide also had more seedling weight vigour index in glass hose. Therefore, Varamin and Kashmar cultivars were cultivars had more seed germination and stronger vigour and seed dressing by Vitawax Thiram fungicide preferable.
عنوان نشريه :
پژوهش هاي پنبه ايران
