همساني‌هاي فكري خيام و شكسپير؛ با تكيه بر نمايشنامه‌هاي شكسپير

No title

ادبيات تطبيقي يكي از كاربردي‌ترين گرايش‌هاي ادبيات نوين است كه به بررسي و مطالعة شباهت‌ها و تفاوت‌هاي آثار ادبي فرهنگ‌هاي مختلف مي‌پردازد. انديشه‌هاي خيامي از جمله موضوع‌هاي محوري و خاصي مي‌باشد كه بر ذهن و نوع تفكّر بسياري از نويسندگان و اديبان تأثير گذاشته است. از جمله كساني كه اين انديشه‌ها در آثارش انعكاس يافته است، ويليام شكسپير است. نگارندگان در جستار حاضر برآنند كه با استفاده از روش توصيفي – تحليلي و با تكيه بر مكتب آمريكايي ادبيات تطبيقي، به بررسي شباهت‌هاي فكري خيام و شكسپير پرداخته و با كنكاش در آثار نمايشي شكسپير اين همساني‌هاي فكري را نمايان سازند. نتايج پژوهش بيانگر آن است كه حيرت و سرگشتگي و بدبيني شكسپير مانند خيام، زادة تشنج و ناامنيِ اوضاع اجتماعي‌اي است كه از نظر مذهبي دچار تحول شده است. هر دو انسان‌ها را در عرصۀ عالم اشباح و تصاوير و سرگرداني مي‌بينند كه بدون هيچ هدفي مي‌آيند و بدون مقصدي مي‌روند. يكي ديگر از تفكّرات مشترك آن دو، بي‌اعتباري دنيا و و عدم اعتماد به آن است. خيام بارها مطرح كرده است كه اين دنيا چه اعتباري دارد سرانجام بايد رفت. شكسپير نيز انديشه‌اي همسان با خيام دارد؛ بي‌اعتباري جهان را مي‌توان به وضوح در نمايشنامه‌هاي او به ويژه هملت و مكبث سراغ گرفت. حديث مرگ و عجز بشريت در برابر آن ديدگاه خيام به زندگي، ديدگاهي بد سرانجام است؛ او بشر را در مقام مرگِ محتوم، عاجز مي‌داند. نبرد با سرنوشتي كه در آثار شكسپير، مخصوصاً در هملت، ديده مي‌شود همسان با انديشة خيام است.

comparative literature is one of the most practical tendencies in modernliterature to study and study the similarities and differences of literaryworks of different cultures . khayyam 's thoughts are among the issuesthat have influenced the mind and type of many writers and literary men. one of those who have reflected in his works is william shakespeare .the present article aims at studying the similarities between khayyamand shakespeare using descriptive - analytical method and relying onthe american school of comparative literature to explore the similaritiesbetween khayyam and shakespeare . the results of the study indicatethat the amazement and bewilderment and pessimism of shakespeare , like khayyam , are born in convulsions and insecurity of the socialsituation which has undergone changes in religious view . they see bothhumans in the universe of ghosts and images that come without a goalwithout a destination . another common thought is the invalidity of the world and the lack of trust in it . khayyam has repeatedly mentionedwhat credit the world has . shakespeare also has a similar thought withkhayyam ; the invalidity of the world can be clearly seen in his plays ,especially hamlet and macbeth . the hadith of death and the impotenceof mankind against that view of khayyam to life is a bad idea . the battlewith the fate in shakespeare , especially in hamlet , is identical to the thought of khayyam