«آواي خاموشان» بررسي اشعار فارسي بازمانده بر سنگ نوشته هاي مقابر در هانجوي چين

No titel

دو تمدن بزرگ ايران و چين از گذشته بسيار دور پيوندهاي عميقي داشته اند. پيوندهاي اين دو تمدن در حوزه هاي مختلف اقتصادي، سياسي فرهنگي و … بوده است. به نظر مي رسد دو عامل اساسي زمينه ساز اين ارتباطات گسترده بوده است: نخست جاده ابريشم، دوم همسايگي و همجواري آنها؛ هرچند گذشت روزگار و تحولات جهاني و منطقه اي، به خصوص در سده هاي اخير، هر دو عامل را ديگرگون كرد، لكن ديرينگي و عمق روابط ايران و چين به حدي بوده است كه هيچ عاملي نمي تواند باعث بُرش و جدايي آنها شود. از طرفي، اگرچه از روزگاران دور روابط اقتصادي ميان اين دو تمدن بر ديگر حوزه ها سايه افكنده بوده، اما اين بدين معنا نيست كه پيوندهاي ديگر اين دو كشور بهويژه پيوندهاي فرهنگي ، تحت الشعاع روابط اقتصادي بوده و مورد بي توجهي قرار گرفته است؛ بلكه بايد از دريچه اي ديگر گسترش روابط اقتصادي را زمينه ساز پيوندهاي فرهنگي به شمار آورد. مع الوصف ميتوان گفت در كنار گسترش روابط اقتصادي ايران و چين، حوزه هاي مختلف فرهنگي نيز بين دو كشور گسترده شد به گونه اي كه نمونه هايي از تأثير پذيري اين دو تمدن را مي توان در اساطير، آثار ادبي، هنر سفالگري، روابط مذهبي و … مشاهده نمود. در دوره پس اسلام، پيوندهاي فرهنگي به گونه اي متفاوت و البته بسيار گستردهتر بروز كرد. آنچه در اين دوره فرهنگي بيش از هر موضوع ديگري در خور توجه است، گسترش زبان فارسي در چين به خصوص در مناطق غربي آن است. اما توجه به حوزه نفوذ زبان فارسي گويا فقط به اين منطقه منحصر شده بود تا اينكه پيدايش و بررسي كتيبه ها و گور نوشته هاي هانجو، حقايق ديگري را آشكار كرد و جلوهاي عميق تر از نفوذ زبان فارسي را در چين نشان داد. در هفت كتيبه از گورنوشته هاي هانجو 81 بيت شعر فارسي در قالب قصيده، غزل، قطعه و رباعي است كه 61 بيت ان قابل خواندن و غيرتكراري است. در اين سروده ها، سروده ها و تأثير سخن سعدي بسيار آشكار است. هرچند گور نوشته از حضور بازرگانان ايراني را نشان ميدهد، ليكن نبايد حضور زبان فارسي را در آنها منحصر بدانيم. در اين مقاله ضمن گذري بر روابط فرهنگي ايران و چين، گورنوشته هاي مذكو را را بررسي كرده و نشان مي دهيم زبان فارسي براي مدتي در اين منطقه رونق داشته است.

No abstract