پديد آورندگان :
سعيدي، جعفر دانشگاه شهيد چمران اهواز - گروه جغرافيا و برنامه ريزي شهري , فيروزي، محمدعلي دانشگاه شهيد چمران اهواز - گروه جغرافيا و برنامه ريزي شهري , محمدي ده چشمه، مصطفي دانشگاه شهيد چمران اهواز - گروه جغرافيا و برنامه ريزي شهري , شمسايي زفرقندي، فتح الله دانشگاه جامع امام حسين تهران
كليدواژه :
آبادان و خرمشهر , تحليل بالانس اثرات متقابل , تاب‌آوري شهري , تدوين سناريو , شهرهاي مرزي
چكيده فارسي :
پژوهش حاضر با هدف تدوين سناريوهاي تاب‌آوري شهرهاي مرزي آبادان و خرمشهر صورت گرفته است. رويكرد حاكم بر اين پژوهش كاربردي - نظري و از حيث ماهيت و روش، توصيفي - تحليلي و پيمايشي مي‌باشد. گردآوري داده‌ها و اطلاعات، به‌وسيله مطالعه منابع كتابخانه‌اي - اسنادي و برداشت‌هاي ميداني (مصاحبه و پرسشنامه) صورت گرفت. به‌منظور تجزيه و تحليل داده‌ها از مدل‌هاي كمي و نرم‌افزاري استفاده شده است. بر اين اساس با استفاده از روش تحليل ساختاري پيشران‌هاي كليدي مؤثر بر تاب‌آوري شهرهاي مرزي آبادان و خرمشهر، استخراج و انتخاب گرديد. به‌منظور تدوين سناريوهاي تاب‌آوري شهري نيز از روش تحليل بالانس اثرات متقابل و نرم‌افزار سناريوويزارد استفاده گرديد كه پس از تحليل‌هاي انجام‌شده، قوي‌ترين (سازگارترين و مطلوب‌ترين) سناريوهاي تاب‌آوري براي قلمرو مطالعه ارائه گرديد. در اين راستا تعداد (14) سناريوي باوركردني استخراج گرديد كه نتايج مربوط به اين سناريوها نشان داد بيشتر سناريوها در وضعيت‌هاي ايستا (ادامه روند موجود در تاب‌آوري شهرهاي مرزي آبادان و خرمشهر) و بحراني قرار گرفته‌اند. از مجموع سناريوهاي ممكن، تعداد سه سناريو نيز بر اساس امتياز مجموع ارزش سازگاري و شاخص امتياز مجموع تأثيرات، به‌عنوان «سناريوهاي قوي تاب‌آوري» شناخته شدند. از بين سناريوهاي قوي، يك سناريو داراي وضعيت‌هاي مطلوب و دو سناريوي ديگر نمايانگر وضعيت‌هاي بحراني هستند.
چكيده لاتين :
The existence of a diverse range of hazards and crisis centers around the border cities represents the use of different planning approaches to resilience and reduce the damage caused by crises (both natural and abnormal) in these cities. Border cities are one of the most sensitive areas that can be vulnerable to the dangers if they are not prepared to deal with and are not properly equipped. In border cities, due to the special strategic and border position, special socio-cultural topography, special economic-political conditions, vulnerabilities and threats, special conditions in terms of risk prevail; Considering the strategic position of these areas and considering the conceptual territory, content in this research, the most important issues in the study of the border cities of Abadan and Khorramshahr in geo-strategic, geo-economics, geo-culture, physical and institutional dimensions are: border geostrategic position, heterogeneous socio-cultural structure, specific geographical and environmental conditions, environmental pollutants (dust and natural resources pollution), history of endangerment and political, ethnic and religious tensions in border cities and special economic, physical and social conditions resulting from the occurrence of the imposed war. According to the proposed cases, the scope of the present study, specifically the border cities of Abadan and Khorramshahr as the largest border cities of Khuzestan province, with an active economic field on a regional and national scale, studies the specific social and cultural context, the border-water location and the experience of the imposed war. What is needed is a revision of traditional planning approaches to urban hazards management and the use of new tools in planning (compilation of resilience scenarios). In this study, foresight and hazards management based on urban resilience scenarios are considered.
