عنوان مقاله :
بررسي فاكتورهاي پرآزاري عامل بيماري زنگ قهوه‌اي گندم (. Puccinia triticina Eriks) در ايران طي سال‌هاي 1400-1396
عنوان به زبان ديگر :
Study of Virulence Factors of Causal Agent of Wheat Leaf Rust (Puccinia triticina Eriks.) in Iran during 2017-2021
پديد آورندگان :
دادرضائي، طه موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر - سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، كرج، ايران , دهقان، محمدعلي مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان گلستان - سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، گرگان، ايران , صفوي، صفرعلي مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان اردبيل - سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، اردبيل، ايران , دالوند، محمد مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي صفي آباد - سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، دزفول، ايران , شهبازي، كمال مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان اردبيل - سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، مغان، استان اردبيل، ايران , طباطبائي، نصرت‌اله مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان خوزستان - سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، اهواز، ايران , نصرالهي، محمود مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان لرستان - سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، بروجرد، ايران , نباتي، عزت‌اله مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان مازندران - سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، ساري، ايران , ناظري، علي موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر - سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، كرج، ايران , حسني، الهام اله موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر - سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، كرج، ايران , مفيدي، حسام‌الدين مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان مازندران - سازمان تحقيقات، آموزش و - ترويج كشاورزي، ساري، ايران , احمدپور، احمد مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان مازندران - سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، ساري، ايران , ملك‌پور، فرنو موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر - سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، كلاردشت، ايران , حسن بيات، زهره موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر - سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، كرج، ايران
كليدواژه :
زﻧﮓ ﺑﺮگ ﮔﻨﺪم , ژنﻫﺎي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮔﯿﺎﻫﭽﻪاي , ژنﻫﺎي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﮔﯿﺎه ﮐﺎﻣﻞ , ﺗﯿﭗ آﻟﻮدﮔﯽ
چكيده فارسي :
زﻧﮓ ﻗﻬﻮهاي ﮔﻨﺪم ﺑﺎ ﻋﺎﻣﻞ .Puccinia triticina Eriks، ﺑﻪدﻟﯿﻞ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻧﮋادي و ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﮋادﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﮑﺴﺘﻪ ﺷﺪن ﻣﻘﺎوﻣﺖ ارﻗﺎم ﻣﻘﺎوم ﺑﻪ اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎري ﻣﯽﺷﻮد. ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﯽ اﯾﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮات و ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎي ﭘﺮآزاري در ﻗﺎرچ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﯿﻤـﺎري، ﻃـﯽ ﭼﻬﺎر ﺳﺎل زراﻋﯽ )1400-1396( ﺧﺰاﻧﻪﻫﺎي ﺗﻠﻪ در ﻫﺸﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪ از ﮐﺸﻮر ﺷﺎﻣﻞ ﮔﺮﮔﺎن، ﻗﺮاﺧﯿﻞ، ﮐﻼردﺷﺖ، اردﺑﯿﻞ، ﻣﻐﺎن، ﺑﺮوﺟـﺮد، اﻫﻮاز و دزﻓﻮل ﮐﺸﺖ ﺷﺪ. در ﻣﺮﺣﻠﻪي ﺑﺎز ﺷﺪن ﮐﺎﻣﻞ ﺑﺮگ ﭘﺮﭼﻢ و ﭘﺲ از ﺣﺪاﮐﺜﺮ آﻟﻮدﮔﯽ ﺑﯿﻤﺎري ﺑﺮ روي رﻗـﻢ ﺣﺴـﺎس، ﺷـﺪت آﻟﻮدﮔﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس روش اﺻﻼح ﺷﺪهي ﮐﺎب )The Modified Cobb Scale( و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﯿﭗ آﻟﻮدﮔﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس روش روﻟﻔﺰ و ﻫﻤﮑﺎران ﯾﺎدداﺷﺖ ﺑﺮداري ﺷﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ در ﻃﯽ ﭼﻬﺎر ﺳـﺎل، ﺑـﺮ روي ارﻗـﺎم ﺣﺎﻣـﻞ ژنﻫـﺎي Lr2a، Lr34 ،Lr19 ،Lr2b و ﺗﺮﮐﯿﺐ ژﻧﯽ Lr10/Lr27+/Lr31 ﭘﺮآزاري ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﺸﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ژنﻫﺎي ﻣﺬﮐﻮر ﺑﻪﻋﻨﻮان ژنﻫﺎي ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎري زﻧﮓ ﻗﻬﻮهاي ﮔﻨﺪم در اﯾﺮان ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﯽ و ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺷﺪﻧﺪ. ﺑﺮاي ارﻗﺎم ﺣﺎﻣﻞ ﺳﺎﯾﺮ ژنﻫـﺎ، ﺣـﺪاﻗﻞ در ﯾﮑـﯽ از ﻣﻨـﺎﻃﻖ ﻣـﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ، ﭘﺮآزاري ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ ﮐﻪ از اﯾﻦ ﻣﯿﺎن ﺑﺮاي ارﻗﺎم ﺣﺎﻣﻞ ژن Lr22a و ژن Lr21 ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﭘﺮآزاري ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ. اﯾـﻦ دو ژن ﺑﻪﺗﺮﺗﯿﺐ ﻣﻮﺛﺮﺗﺮﯾﻦ ژن ﻫﺎي ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ زﻧﮓ ﻗﻬﻮهاي ﮔﻨﺪم در اﯾﺮان ﭘﺲ از ژنﻫﺎي ﻓﻮق ﺑﻮدﻧﺪ.
چكيده لاتين :
Wheat leaf rust caused by Puccinia triticina Eriks is one of the most important wheat disease due to its wide distribution and yield loss in the world. Racial variation and emergence of new races leads to break the resistance of resistant wheat cultivars. To study these changes and to identify the virulence of P. triticina Erkis., a research project was carried out by planting trap nurseries in four cropping seasons (2017-2021) in Karaj, Gorgan, Gharakhil, Kalardasht, Ardebil, Moghan, Boroujerd, Ahvaz and Dezful. At flag leaf stage and when maximum disease infection on susceptible check was observed, the disease severity and infection type were scored based on the Modified Cobbs Scale and Rolfes et al. method, respectively. According to the results of this study, during four growing seasons in different locations, no virulence was observed on varieties with Lr2a, Lr2b, Lr19, Lr34 gene(s) and the Lr10/Lr27+/Lr31 gene combination, and these genes were identified as effective for wheat leaf rust disease in Iran. Virulence was observed on varieties carrying other resistance gene(s), at least in one test location, and indicated that the above genes were ineffective in those region. Differential lines carrying Lr22a and Lr21 genes, with resistance reaction in most seasons, were effective genes, following the aforementioned genes, for resistance to wheat leaf rust in Iran, respectively.
عنوان نشريه :
به نژادي نهال و بذر
