دين‌داري و توفيق اقتصادي (تحليلي كيفي در بين متمولان تهراني)

Religiosity and economic success (a qualitative analysis among the wealthy in Tehran)

اسلام همواره پيروان خود را به كسب مواهب مادي (مقبول و مشروع) سفارش كرده است. اين مطالعه با هدف بررسي دين‌داري و توفيق اقتصادي متمولان تهراني انجام گرفته است. از رويكرد وبر، رودنسون و جامو به مثابة رهيافت نظري استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه كلية متمولان ساكن شهر تهران هستند. روش نمونه‌گيري به صورت گلوله‌برفي بود. ابزار گردآوري داده‌ها مصاحبه عميق فردي بود. حجم نمونه 15 نفر انتخاب شد كه اين تعداد بر اساس معيار اشباع نظري امكان‌پذير شد. داده‌هاي گردآوري شده با استفاده از كدگذاري تحليل مضمون، تجزيه و تحليل شدند. بر اين اساس،524 كد باز و اوليه، 52 مقوله فرعي و 8 مقوله اصلي استخراج شد كه آنها را دو دسته مقولات متعين و ثابت و مقولات نسبي و حساس دسته‌بندي كرديم. يافته‌ها نشان مي‌دهد كه دين‌داران مورد مطالعه، دين‌داري خود را در «توفيق يعني پايبندي به دين، اقتصاد و انسان اجتماعي، نفي خوداِبرازگرايي نمادين، حمايت شبكه‌ايي، درك موقعيت (مقولات متعين)، هويت شبكه‌اي، فقر و امساك اختياري، ارزيابي/عملكرد دائمي فعاليت‌ها (مقولات نسبي و حساس) تعريف كرده و لذا توفيق اقتصادي خود را فعلانه در چارچوب نوعي عقلانيت خيرانديش بازتوليد مي-كنند. نتايج نشان مي‌دهد كه دين‌داران با نفي روابط هزينه/فايده‌گرايانه و دوري جستن از انسان اقتصادي، نوعي انسان ديني/اجتماعي از خود بروز مي‌دهد كه معيار آن عقلانيت خيرانديش و قبض و فقراختياري است.

Islam has always commanded its followers to acquire material (acceptable and legitimate) gifts. This study was conducted to investigate the religiosity and economic success of the wealthy in Tehran. The approach of Weber, Rodinson and Jamo has been used as a theoretical approach. The study population is all wealthy people living in Tehran. The sampling method was snowball. The data collection tool was in-depth individual interviews. A sample size of 15 people was selected, which was possible based on theoretical saturation criteria. The collected data were analyzed using content analysis coding. Based on this, 524 open and primary codes, 52 sub-categories and 8 main categories were extracted, which we classified into two categories of definite and fixed categories and relative and sensitive categories. The findings show that the studied religious people express their religiosity in "Wafiq" meaning adherence to religion, economy and social man, denial of symbolic self-egalitarianism, network support, understanding of position (definite categories), network identity ، Poverty, voluntary restraint, continuous evaluation / performance of activities (relative and sensitive categories) and therefore reproduce their economic success within the framework of a kind of benevolent rationality. The results show that religious people, by rejecting cost / utilitarian relations and avoiding economic man, manifest themselves as a kind of religious / social man whose criterion is benevolent rationality and bill of choice.