تاثير استفاده از افزودني‌هاي مختلف بر تركيب شيميايي، فراسنجه‌هاي توليد گاز و قابليت هضم سيلاژ كنگر

Effect of different additives on chemical composition, fermentation parameters, digestibility and gas production of Gundelia tournefortii silage

مصرف گياهان و علوفه‌هاي مرتعي و فرآورده‌هاي فرعي كشاورزي با كيفيت پايين در نشخواركنندگان، به دليل قابليت هضم پايين و كمبود مواد مغذي نمي‌تواند عملكرد حيوان را حفظ كند. از اين رو، به نظر يافتن منابع جديد خوراكي كه ممكن است پتانسيل استفاده به عنوان خوراك دام را داشته باشند، ضروري مي‌باشد. بنابراين، يك راه جهت كاستن از اين كمبودها استفاده از علوفه‌هاي در حال رشد مانند كنگر مي‌باشد. كنگر از مهمترين گياهان مرتعي بوده كه مي‌تواند در تغذيه دام استفاده شود. كنگر گياهي شناخته شده با ارزش تغذيه‌اي بالا بوده و قابليت انخاب بالايي تسط حيوانات علفخوار دارد. به آب هواي سرد و خشك مقاوم بوده و در برابر تغييرات دمايي بسيار سازگار مي‌باشد. اين گياه با توجه به اين خصوصيات در بسياري از مناطق خشك و نيمه خشك پراكنش داشته و مي‌تواند در تغذي نشخاركنندگان مورد استفاده قرار بگيرد. لذا، هدف از انجام اين مطالعه، بررسي تاثير استفاده از افزودني‌هاي مختلف بر تركيب شيميايي، خصوصيات تخميري و مولفه‌هاي توليد گاز و قابليت هضم سيلاژ كنگر در شرايط برون‌تني بود. مواد و روش‌ها: علوفه كنگر در مرحله گلدهي برداشت و توسط چاپر به قطعات حدود 4-3 سانتي‌متري خرد شد. گياه كنگر جمع-آوري شده در سه تكرار در كيسه‌هاي پلاستيكي به صورت دستي فشرده و سيلو شدند. سيلوهاي پر شده در دماي اتاق نگهداري و براي مدت 3، 7، 21 و 45 روز سيلو شدند. تيمارهاي آزمايشي شامل: 1) سيلاژ كنگر (شاهد، بدون افزودني)، 2) سيلاژ كنگر + افزودني ملاس (5 درصد ماده خشك)، 3) سيلاژ كنگر + افزودني اسيد آلي (10 درصد ماده خشك)، 4) سيلاژ كنگر + افزودني آرد جو (10 درصد ماده خشك) و 5) سيلاژ كنگر + افزودني قصيل جو (20 درصد ماده خشك) بودند. بعد از سپري شدن زمان معين سيلو كردن، سيلوها باز و نمونه‌ها با هم مخلوط و در دماي 60 درجه سانتي‌گراد در آون به مدت 48 ساعت خشك شدند. تركيب شيميايي نمونه‌ها با استفاده از روش‌هاي استاندارد تعيين شد. به‌منظور برآورد فراسنجه‌هاي توليد گاز، از آزمون توليد گاز استفاده شد. قابليت هضم برون‌تني نمونه‌ها با استفاده از روش كشت بسته تعيين شد. داده‌ها توسط نرم افزار SAS تجزيه شدند. براي مقايسه ميانگين‌ها از آزمون حداقل تفاوت معني‌دار (LSD) استفاده شد. ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎ: ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ اﻓﺰودﻧﯽﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﻌﻨﯽداري ﺑﺮ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺳﯿﻼژ ﮐﻨﮕـﺮ داﺷـﺖ ) P<0/05(. از اﯾـﻦ ﻧﻈـﺮ ﺳﯿﻼژ ﮐﻨﮕﺮ + آرد ﺟﻮ داراي ﻣﺎده ﺧﺸﮏ و ﻣﺎدهآﻟﯽ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﻮد. ﺑﯿﻦ ﺗﯿﻤﺎرﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﯽ از ﻧﻈﺮ ﻓﺮاﺳﻨﺠﻪﻫﺎي ﺗﺨﻤﯿﺮيpH و ﻧﯿﺘﺮوژن آﻣﻮﻧﯿﺎﮐﯽ ﻧﯿﺰ اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﯽداري وﺟﻮد داﺷﺖ )05 /P<0(. ﺗﯿﻤﺎر داراي اﻓﺰودﻧﯽ ﻣﻼس در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﺗﯿﻤـﺎر از داراي ﺳـﺮﻋﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮي در ﮐﺎﻫﺶ pH 2/63 واﺣﺪ( ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮد. از ﻧﻈﺮ ﭘﺎﯾﺪاري ﻫﻮازي ﺳـﯿﻼژ ﻫﺎي ﺣـﺎوي اﻓﺰودﻧـﯽ اﺳـﯿﺪآﻟﯽ ﺑـﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ) 42 ﺳﺎﻋﺖ( و ﺳﯿﻼژﻫﺎي داراي اﻓﺰودﻧﯽ ﻗﺼﯿﻞ ﺟﻮ ﭘﺎﯾﯿﻦﺗﺮﯾﻦ )31/5 ﺳـﺎﻋﺖ( ﭘﺎﯾـﺪاري ﻫـﻮازي را داﺷـﺘﻨﺪ. در ﺑـﯿﻦ ﺗﯿﻤﺎرﻫـﺎ از ﻧﻈـﺮ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮔﺎز اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﯽداري وﺟﻮد داﺷﺖ )05 /P<0 و ﺗﯿﻤﺎر داراي اﻓﺰودﻧﯽ آرد ﺟﻮ در روز 3 ﭘﺲ از ﺳﯿﻠﻮ، ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮔﺎز، ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﻀﻢ ﻣﺎدهآﻟﯽ و اﺳﯿﺪﻫﺎي ﭼﺮب ﮐﻮﺗﺎه زﻧﺠﯿﺮ را داﺷﺖ. ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﻫﻀﻢ ﻣﺎدهﺧﺸـﮏ و ﻣـﺎده آﻟـﯽ در ﻣﯿﺎن ﺗﯿﻤﺎرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻌﻨﯽدار ﺑﻮد )P<0/05(. ﺳﯿﻼژ ﺷﺎﻫﺪ روز 7 ﭘﺲ از ﺳﯿﻠﻮ داراي ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﻣﯿﺰان ﻋﺎﻣﻞ ﺗﻔﮑﯿﮏ و ﺑﺎزده ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺗﻮده ﻣﯿﮑﺮوﺑﯽ ﺑﻮد.ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮي: ﺑﻪﻃﻮر ﮐﻠﯽ، ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻣﻼس و ﻗﺼﯿﻞ ﺟﻮ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻓﺮاﺳﻨﺠﻪﻫـﺎي ﺗﻮﻟﯿـﺪ ﮔـﺎز و ﻗﺎﺑﻠﯿـﺖ ﻫﻀـﻢ اﺳﺘﻔﺎده از اﺳﯿﺪاﺳﺘﯿﮏ ﭘﺎﯾﺪاري ﻫﻮازي ﺳﯿﻼژ ﮐﻨﮕﺮ را ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﻨﺪ.

Intake of poor quality plants of rangelands and pasture grasses and agriculture by products by ruminants is usually low to maintain animal performance because of their poor digestibility and nutrient deficiency. So, it seems essential to explore new feed resources, which may have potential as an animal feedstuff. So, one possible way to reduce this alimentary deficit is to use of naturally growing forages including Gundelia tournefortii (G. tournefortii). G. tournefortii is one of the most important rangeland plants that can be used to feed livestock. G. tournefortii are known to be a plant with high nutritional value and water content, and are therefore likely to be highly selective for consumption by native herbivores. It is very resistant to cold and dry weather and tolerates high temperature changes. Therefore, due to their diversity, they are able to propagate in large ecological areas and can be dry and semi-arid areas, often as part of forage and even a relatively good source of protein for ruminants. The aim of this study was to evaluate the effect of adding different additives on chemical composition, fermentation characteristics, gas production and digestibility parameters of G. tournefortii silage in a completely randomized design. Materials and methods: Whole forage Gundelia tournefortii were harvested and chopped with a conventional forage harvester under farm condition to length of 3-4 cm. Representative of Gundelia tournefortii forage samples were packed manually, in triplicate into plastic bags. The filled silos were stored at ambient temperature and allowed to ensile for 3, 7, 21 and 45 days. The following treatments were: 1) Gundelia tournefortii silage without any additives (control), 2) control + molasses (5% of DM), 3) control + organic acid (1% of DM), 4) control + barley meal (10% of DM) and 5) control + barley silage (20% of DM). After designated ensiling times, silos were opened and the ensiled forage was mixed thoroughly and then were dried at a 60°C in oven for 48 h and then ground to pass through a 2 mm screen for later analysis. Results: Results showed that different additives had effect on chemical composition of G. tournefortii silage significantly (p<0.05). Treatment G. tournefortii + barley meal had highest dry matter (DM) and organic matter (OM) content compared with others. Fermentation characteristics of silage were affected by different additives (p<0.05) and G. tournefortii treated with molasses had lowest pH. The highest and lowest aerobic stability was observed in organic acid treated silage (42 h) and barley treated silage (31/5), respectively. There were significantly differences among treatments on gas production parameters (P<0.05) and barley meal treated silage (on day 3) had highest gas production potential, organic matter digestibility (OMD) and short chain fatty acid (SCFA). In vitro digestibility of DM and OM were affected by additives (P<0.05). Treatment control (on day 7) had highest partitioning factor, and microbial crud protein efficiency. Conclusions: Overall, these results indicated that in vitro gas production and digesibilty of G. tournefortii silage were improved by the application of molasses and barley silage as additive and its aerobic stability was improved by using acis asetic.