اثربخشي درمان غيرفعال سازي حالت خانواده محور، درمان شناختي- رفتاري و درمان پذيرش و تعهد بر تكانشگري هيجاني نوجوانان دختر داراي مشكلات رفتاري از طريق آموزش مادران

The Effectiveness of Family Mode Deactivation Treatment, Cognitive-Behavior Therapy and Acceptance-Commitment Therapy on the Emotional Impulsivity of Adolescent Female with Behavioral Problems through Mothers' Education

تكانشگري هيجاني از مشكلاتي است كه مي تواند مشكلات رفتاري نوجوانان را با وخامت بيشتري مواجه كند. اين پژوهش با هدف تعيين اثربخشي درمان غيرفعال سازي حالت خانواده محور، درمان شناختي- رفتاري و درمان پذيرش و تعهد بر تكانشگري هيجاني نوجوانان دختر داراي مشكلات رفتاري اجرا شد. مواد و روش ها روش پژوهش از نوع نيمه آزمايشي با طرح پيش آزمون، پس آزمون و پيگيري با گروه گواه بود. جامعه آماري شامل مادران 120 نوجوان دختر 14 تا 18 سال داراي مشكلات رفتاري در شهر اصفهان در سال 1398 بود. از بين آن ها 60 نفر با استفاده از روش نمونه گيري در دسترس انتخاب و سپس به صورت تصادفي و در سه گروه آزمايش و يك گروه كنترل (هر گروه 15 نفر) گمارده شدند. ابزار پژوهش، پرسش نامه تكانشگري هيجاني بارت بود. شركت كنندگان گروه هاي آزمايش در 10 جلسه 90 دقيقه اي، به صورت گروهي تحت آموزش قرار گرفتند. داده ها از طريق تحليل واريانس اندازه هاي تكرار شده و آزمون تعقيبي بونفروني تحليل گرديد. يافته ها نتايج نشان داد كه در تكانشگري، درمان هاي غيرفعال سازي حالت خانواده محور، شناختي- رفتاري و پذيرش و تعهد با گروه كنترل، تفاوت معنادار دارند (0/01>p)، ولي بين سه درمان با يكديگر در كاهش تكانشگري، تفاوت معناداري وجود ندارد (0/05>p) . نتيجه گيري در مجموع، يافته هاي اين پژوهش نشان داد درمان هاي غيرفعال سازي حالت خانواده محور، شناختي- رفتاري و پذيرش و تعهد از زمره درمان هايي هستند كه مي توانند تكانشگري نوجوانان دختر داراي مشكلات رفتاري را كاهش دهند.

Impulsivity is one of the problems that can worsen the behavioral problems of adolescents with behavioral problems. The aim of this study was to determine the effectiveness of family mode deactivation treatment, cognitive-behavior therapy and acceptance and commitment therapy on the emotional impulsivity of adolescent female with behavioral problems. Materials and Methods: The research method was semi-experimental with pre-test, post-test and follows up design with a control group. The statistical population included the mothers of 120 adolescent girls aged 14-18 years with behavioral problems, in Isfahan, Iran in 2019. Among them, 60 people were selected using the available sampling method and then randomly assigned in three experimental groups and a control group (15 people for each group). The research instrument was Barrat Emotional Impulsivity Questionnaire. The participants of experimental groups trained in 10 sessions of 90 minutes. Data were analyzed by repeated measures analysis of variance and Bonferroni post hoc test. Results: The results indicated that, there is a significant difference between family mode deactivation treatment, cognitive-behavior therapy and acceptance-commitment therapy and the control group in emotional impulsivity (P<0.01), but there was no significant difference between the three treatments in reducing impulsivity (P<0.05). Conclusion: Overall, the findings of this study showed that family mode deactivation treatment, cognitive-behavioral therapy, and acceptance and commitment therapy are among treatments that can reduce impulsivity in adolescent female with behavioral problems.