كليدواژه :
زمين‌گردشگري , مديريت شهري , منطقه دماوند , مدل كوپراس
چكيده فارسي :
زمين‌گردشگري يا ژئوتوريسم، يكي از گونه‌هاي مهم اكوتوريسم به شمار مي‌رود كه بر ترويج ارزشهاي ميراث زمين، حفاظت از آن‌ها و تأكيد بر جنبه‌هاي فرهنگي، اكولوژيكي و اقتصادي و توسعه اقتصادي جامعه ميزبان دارد. شهرها و روستاها نقش مهمي در سنجش اولويتها و ارزشهاي فضاهاي زمين‌گردشگري و اولويت‌بندي آن‌ها داشته و با استفاده از تصميم‌گيريها و درگير كردن نهادهاي شهري و امكانات و خدمات گردشگري شهري مي‌تواند در ارائه چشم‌انداز مطلوب زمين‌گردشگري مؤثر بوده و همچنين در زمينه ترويج توسعه پايدار و حفاظت پايدار نقش مؤثري داشته باشد. منطقه دماوند با داشتن مجموعه فرايندهاي آبي رودخانه‌اي، آبشار و درياچه، از مقاصد زمين‌گردشگري محسوب مي‌شود. در اين پژوهش، ارزيابي و اولويت‌بندي فضاها و سايت‌هاي زمين‌گردشگري مرتبط با فرايندهاي آبي منطقه دماوند را با تأكيد بر نقش شهرها و قابليتهاي آن، به‌منظور ارائه يك چشم‌انداز بهينه براي مديريت زمين‌گردشگري در دستور كار قرار گرفته است. براي اين منظور داده‌ها از طريق مطالعات كارشناسي و نظري و ارزيابي كارشناسان، تهيه گرديد. معيارها از طريق مدل آنتروپي وزن‌دهي شده و سايت‌ها از طريق مدل كوپراس اولويت‌بندي شدند. نتايج حاكي از مطلوبيت بالاي سايت‌هاي درياچه لار و رودخانه هراز آب اسك به‌عنوان اولويت نخست زمين‌گردشگري است. همچنين وجود شهر پلور و رينه و مديريت شهري آن توانسته در تقويت برخي از خدمات و سرمايهها و امكانات زمين‌گردشگري نقش مؤثر داشته باشد؛ اما در مقابل تهديداتي نيز به همراه داشته است.
چكيده لاتين :
Geotourism is one of the important types of ecotourism. Assessing geotourism spaces and its prioritizing can be effective in present suitable geotourism landscape. Geotourism is defined as tourism that sustains or enhances the distinctive geographical character of a place—its environment, heritage, aesthetics, culture, and the well-being of its residents. Cities and villages have an important role in measuring the priorities and values of tourism land spaces. By making decisions and engaging urban institutions and facilities and services, urban tourism can be effective in providing the desired landscape of tourism, and can also promote sustainable development and sustainable protection. Damavand region, having rivers, waterfall and lake water processes, is one of the geotourism destinations. In this article, assessment and prioritizing of geotourism spaces and sites related water processes of Damavand region based on role of urban management is done in order to present suitable landscape for geotourism management. Therefore, the necessary data was prepared based on the theoretical and expert studies as well as the assessment done by experts. The criteria were weighted by Atrophy model and the sites were prioritized using COPRAS model. The obtained results show high suitability of Lar Lake and Haraz Abask River as first priority of geotourism. Also, the city of Pleur and Rino and its urban management have been able to play an effective role in strengthening some services, capital and facilities of tourism land, but have also brought threats in return.
