كليدواژه :
زنده بازار , گياه ريزوم , آفرينش مبتني بر طبيعت , طبيعت در بازار تبريز
چكيده فارسي :
هدف: بررسي متغيرهاي مستخرج از طبيعت در رويكردهاي بيونيك، بيوميمتيك، بيوفيليك، ژنوميك، ارگانيك و غيره نشان مي‌دهد كه استفاده انتزاعي از طبيعت، توجه به مردمي‌بودن معماري، توجه به آسايش و آرامش، مشاركت در محيط‌زيست، احترام به طبيعت و همسو با نگرش‌هاي زيست‌محيطي، بهره‌جويي از معاني، قواعد و حتي فرآيند توليد موجود در طبيعت از مواردي بوده است كه معماران ايراني از آن در آفرينش معماري خود بهره گرفته اند و شناخت دقيق آنها مي‌تواند حل مشكلات موجود معماري امروزي را به همراه داشته باشد. اين موارد در معماري گذشته بر اساس فرهنگ و سنت‌هاي رايج بومي هر منطقه شكل گرفته بودند.
روش تحقيق: از نظر هدف از پژوهش هاي توسعه اي مي باشد كه به روش توصيفي-تحليلي پژوهش شده است و تحليل هاي انجام يافته براي نتيجه گيري كيفي مي باشد تا ارتباط بين بازارهاي تاريخي ايران و بعنوان نمونه موردي بازار تاريخي تبريز و طبيعت بدست بيايد. تا به اين سوال پاسخ داده شود: بر اساس مدل تحليل زنده‌بازار، چه ارتباطي ميان بازار تبريز و ارگانيسم گياهي ريزوم‌ها وجود دارد؟
يافته هاي تحقيق: بازارهاي تاريخي در ايران به خصوص بازار تاريخي تبريز متناسب با طبيعت و نياز شكل گرفته است و همواره توانسته است متناسب با نياز خود را با محيط پيرامون تطبيق دهد از اين جهت مي‌توان آن را "زنده‌بازار" اطلاق كرد.
نتايج تحقيق: آفرينش مبتني بر طبيعت در 4 مؤلفه فرم، ساختار، معنا و طبيعت متجلي شده است و تحليل مواردي همچون"ارتباط شبكه‌هاي ساختاري"، "سلسله مراتب اهميتي و مركزيتي-محوري"، "فرم و مسير گسترش"، "فرم، قطر، ابعاد و رنگ"، "هويت‌بخشي و معنادهي"، "حضور، احترام و زندگي در طبيعت" در بازار تاريخي تبريز مشابهت اين بازار با ساختار ارگانيسمي-گياهي ريزوم‌ها را نشان مي دهد.
چكيده لاتين :
Investigating the variables extracted from nature in bionic, biomimetic, biophilic, genomic and organic approaches which can help solve important problems in modern architecture and design by taking inspiration from the growth processes of living organisms; making use of nature in abstract terms; adopting the meanings, rules and mechanisms of nature; and paying attention to the popularity of architecture, comfort and peace, active engagement with environment, respect for nature and alignment with environmental attitudes. In the past, all of these items used to be formed based on the culture and traditions native to each region but in contemporary architecture, a lot of them have been forgotten.
Material and Method: In terms of purpose, it is a developmental research that has been researched by descriptive-analytical method and the analyzes performed are for qualitative conclusions. The purpose of this research is to answer this question: “What are the analytical dimensions between the bazaar of Tabriz and Rhizomatic organisms in nature-based creation?”
Finding: Historic bazaars in Iran can be called live-bazaar (Zendeh Bazaar) as they seem to be shaped like a living creature, adapted to nature and the needs of the period. The present paper is a qualitative study and uses historical interpretation as its method of analysis. According to the results, there are four analytical dimensions to nature-based creation including form, structure, meaning and nature.
Results: The results of analysis indicated a high level of similarity between the historic bazaar of Tabriz and the rhizome as an organ of vegetative reproduction in terms of “the relationship between structural networks”, “hierarchies of importance and centrality”, “the form and path of expansion”, “form, diameter, dimension and color”, “identity and meaning”, “presence, respect and life in nature” and so on.
