بررسي نقش سرمايه اجتماعي در افزايش پايداري محله اي (نمونه موردي: محله حصارك تهران)

Investigating the Role of Social Capital in Increasing Neighborhood Sustainability (Case study: Hesarak Neighborhood of Tehran)

رشد فزاينده شهرنشيني و تغيير در ماهيت و پيچيدگي مسائل، موجب ناكارامدي برنامه­ريزي و مديريت در مقياس كلان شده است. اين امر ضرورت توجه به سطوح پايين­تر و داشتن نگاه از «پايين به بالا» را به منظور حل پايدار مسائل شهري، بيش از پيش آشكار ساخته است؛ زيرا در خردترين واحد شهري يعني محله، ابعاد زندگي ملموس­تر بوده و توجه همه جانبه و جامع­نگر، گريزناپذير به نظر مي­­رسد. در اين راستا توجه به سرمايه­هاي محلي در برنامه­ريزي و طراحي شهري جايگاه ويژه­اي يافته است. بنابراين، درك مكانيزم و نقش سرمايه اجتماعي براي تحقق هدف كوچك­سازي وظايف و واگذاري مسئوليت­ها به نهادها، فراهم نمودن زمينه براي گسترش سرمايه اجتماعي در راستاي افزايش تعاملات و ارتباطات اجتماعي و فرهنگي در سطح محله­اي به منظور كمك گرفتن از شهروندان در رسيدن به توسعه پايدار، از اهم اهداف تحقيق حاضر است. روش بررسي: اين پژوهش از نوع توصيفي– تحليلي است. در اين راستا تجزيه تحليل داده­ها با تكميل پرسشنامه توسط 380 نفر از اهالي محله حصارك، جهت سنجش ميزان سرمايه اجتماعي و پايداري محله­اي انجام گرفته است. به اين منظور ابتدا با استفاده از ادبيات نظري تحقيق، شاخص­هاي سرمايه اجتماعي و پايداري محله تعيين شده، سپس جهت تجزيه و تحليل داده­هاي تحقيق از آزمون آماري ضريب همبستگي پيرسن و رگرسيون براي آزمون فرضيات تحقيق استفاده شده است. يافته ها: يافته­هاي پژوهش حاكي از آن است كه ارتباط معنادار و مثبتي بين پايداري محله و سرمايه اجتماعي وجود دارد. به بيان ديگر اعتماد اجتماعي، انسجام اجتماعي و مشاركت اجتماعي در محله موجب افزايش پايداري محله مي­شود. بحث و نتيجه گيري: نتايج تحقيق بيانگر آن است كه رابطه­اي مستقيم و معناداري بين متغير سرمايه اجتماعي و پايداري محله­اي وجود دارد. كه به اين منظور بايد از نيروهاي مستعد و جوان براي پيشبرد اهداف توسعه نهايت بهره را برد و با شبكه­ها و تشكل­هاي متفاوت و سازمان­هاي دولتي و آحاد مردم روابط متقابل برقرار كرد.

The increasing growth of urbanization and the change in the nature and complexity of issues have led to the inefficiency of large-scale planning and management. This has made it even more apparent the need of paying attention to the lower levels and look from the bottom up in order to solve urban problems sustainably; because in the smallest urban unit, the neighborhood, the dimensions of life are more tangible and all-round and comprehensive attention seems inevitable. In this regard, attention to local capital in urban planning and design has found a special place. Therefore, understanding the mechanism and role of social capital to achieve the goal of downsizing tasks and delegating responsibilities to institutions, providing a basis for expanding social capital in order to increase social and cultural interactions and communication at the neighborhood level to help citizens achieve the sustainable development is one of the most important goals of the present study. Methods: This is a descriptive-analytical study. In this regard, data analysis was performed by completing a questionnaire by 380 residents of Hesarak neighborhood, to measure the amount of social capital and neighborhood sustainability. For this purpose, first using the theoretical literature of the research, social capital indicators and neighborhood sustainability were determined, then to analyze the research data, Pearson correlation coefficient and regression statistical tests were used to test the research hypotheses. Findings: The research findings indicate that there is a significant and positive relationship between neighborhood sustainability and social capital. In other words, social trust, social cohesion and social participation in the neighborhood increase the stability of the neighborhood. Discussion and Conclusion: The results indicate that there is a direct and significant relationship between social capital and neighborhood sustainability. For this purpose, it is necessary to make the most of the talented and young forces to advance the development goals and to establish mutual relations with different networks and organizations and government organizations and individuals.