تأثير تغيير كاربري زمين‌ و گسترش كشاورزي بر روي خشك شدن درياچه‌هاي بختگان و طشك

Impact of Land Use Changes and Expanding of Irrigation on Drying up of the Bakhtegan and Tashk Lakes

در سال‌هاي اخير درياچه‌هاي بختگان و طشك با بحران كم‌آبي و خشكي مواجه شده‌اند. در نبود داده كافي، نقش گسترش كشاورزي در خشك شدن اين درياچه‌ها ناشناخته باقي مانده است. هدف از اين پژوهش، تعيين تأثير تغييرات كاربري زمين و گسترش كشاورزي بر كاهش مساحت درياچه‌هاي ياد شده است. به اين منظور، با استفاده از سنجش از دور، تغييرات سطح آب درياچه‌ها و همچنين مساحت زمين‌هاي كشاورزي حوضه آبريز بختگان در سه دهه گذشته تعيين شد. نتايج نشان مي‌داد كه طي سال‌هاي 1366 تا 1386، وسعت زمين‌هاي كشاورزي در تمام دشت‌هاي حوضه افزايش يافته است. با شروع خشكسالي در سال 1386 و همزمان با آغاز كاهش چشمگير سطح آب درياچه‌ها، دشت‌هاي واقع در بخش‌هاي مياني و پايين‌دست حوضه با كاهش چشمگير و دشت‌هاي بالاست با گسترش قابل توجه زمين‌هاي كشاورزي روبرو بوده‌اند. نتايج اين پژوهش نشان مي‌دهد كه علاوه‌بر عوامل اقليمي، گسترش كشاورزي در بالادست حوضه نيز در خشك شدن درياچه‌هاي بختگان و طشك نقش داشته است

The Bakhtegan and Tashk lakes (SW Iran) have been rapidly drying up during since 2007. In the absence of sufficient data, impacts of changes in land use on drying up of the lakes remain as yet undetermined. At this study, an attempt has been made to determine the effect of land use changes on shrinking of the lakes. The changes in the area of Bakhtegan and Tashk lakes together with the area of irrigated lands during the last three decades were determined by remote sensing analysis. By beginning of 1987 until 2007, the area of irrigated lands was increased from 1253.01 to 2506.11 km2 at all plains in the basin. Since 2007, two different behaviors have been detected in the area of irrigated lands at the upstream and downstream sectors of the basin. At downstream, all plains have experienced a significant reduction in the area of agricultural lands, but a considerable extension was detected in the upstream plains, where the lands were mainly cultivated with rice. Results show that the Bakhtegan and Tashk lakes had completely dried up as a result of the combined effects of meteorological drought and irrigation development (particularly at the upstream part of the basin).