ارزيابي ابعاد تغيير قلمروهاي مديريتي در منطقۀ كلان‌شهري تهران (مطالعۀ موردي: جداسازي سياسي-اداري فرديس از شهر كرج)

Evaluating the dimensions of change of management area in Tehran metropolitan area, Case study: Political-administrative separation of Ferdis from Karaj

انتزاع و گسيختگي سياسي و كالبدي-فضايي مقدمه بحث درباره حكومت هاي كلان شهري به انضمام تعداد زيادي از قلمروهاي حكومتي و مديريتي درون يك منطقه كلان شهري عملكردي بدون هيچ مرجع حكومتي واحد براي تصميم گيري و عمل در گستره كل منطقه كلان شهري بوده است. بر اين مبنا، يكي از چالش هاي موردبحث در نظام مديريت منطقه اي ايران به ويژه در دهه اخير، مسيله تقسيم كالبدي و انتزاع فضايي سرزمين در سطوح ملي، مياني و محلي بوده است. استان البرز سي ويكمين استان زايشي ايران است كه در سال 1389 به طور رسمي شكل گرفت. تبعات فضايي چنين زايشي محدود به تقسيمات رده ملي و مياني نيست و در سال 1391شكل گيري شهر فرديس و انتزاع كالبدي اين هسته از دو هسته ديگر (كرج و مهرشهر) آغاز شد. در اين پژوهش، ضمن ارزيابي ماهيت اين تصميم و تبعات فضايي-كالبدي آن، به بيان مهم ترين پيشنهاد ها و بازخوردهاي التزام به رويكرد مديريت يكپارچه در منطقه كلان شهري تهران و كرج پرداخته مي شود. اين پژوهش از نظر هدف كاربردي و از نظر روش شناختي توصيفي-تحليلي است. براي انجام اين پژوهش از روش پيمايش، تكنيك دلفي و همچنين تلفيق مدل SWOT-MetaSWOT استفاده شد. نتايج اين پژوهش ضمن بازخوردهايي منفي درباره گسست فضايي منطقه نظير تراكم بالاي جمعيت، ناهمگوني بافت جمعيتي مناطق و محله ها، بروز اختلاف در سطح محدوده ها و نامشخص بودن حريم را نشان مي دهد. همچنين مطابق نتايج، نهاد برنامه ريزي و مديريتي يكپارچه در يك كل به هم پيوسته با دوازده منطقه شهرداري با سه هسته به هم پيوسته كرج قديم، مهرشهر و فرديس و به صورت نيمه دولتي كه فراي مديريت محلي قرار مي گيرد، داراي انعطاف پذيري و پويايي ذاتي است. اين نهاد داراي حوزه هاي عملكردي معين در سطح منطقه كلان شهري يكپارچه است و ابزار كافي را براي اطمينان از اجزاي تصميمات خود دارد.

The discussion of metropolitan governments, as well as a large number of governmental and managerial domains within a metropolitan area, has functioned without any single governmental authority to decide and act throughout the metropolitan area. Based on this, one of the challenges always discussed in the regional management system of Iran, especially in the last decade, has been the issue of physical division and spatial abstraction of land at the national, middle and local levels. Alborz province is the 31st reproductive province of Iran, which was officially formed in 2010. On the other hand, the spatial consequences of such reproduction are not limited to national and middle class divisions, and in 2012, the formation of Ferdis city and the physical abstraction of this nucleus from the other two core (Karaj cores and Mehrshahr cores ) began. To conduct this research, the survey method, Delphi technique and also the combination of SWOT-MetaSWOT model have been used. The results of this study, while providing negative feedback on the spatial disintegration of the region, such as high population density and heterogeneity of population texture of regions and neighborhoods and differences in the level of boundaries and uncertainty of the area, believes that integrated planning and management in a total of 12 municipal districts with three cores Old Karaj, Mehrshahr and Ferdis are interconnected and semi-governmental beyond local management, have inherent flexibility and dynamism, have specific functional areas at the metropolitan area, and have sufficient tools to ensure their decision components.