شكل زيستي، بومزادي و توان دارويي فلور بخش غربي منطقۀ حفاظت‌‌شدۀ تنگ صياد در استان چهارمحال و بختياري

Life Forms, Endemism and Medicinal Potentials of the flora of the Western Part of the Protected Area of Tang-e Sayad in Chaharmahal Bakhtiari Province

استان چهارمحال و بختياري تنوع گياهي زيادي دارد و منطقۀ حفاظت‌‌شدۀ تنگ صياد به لحاظ زيست‌‌محيطي داراي اهميت است. به‌‌منظور بررسي و تحليل فلور بخش غربي اين منطقه (كوه دستگرد)، مطالعه‌‌اي در سال‌‌هاي 96-1395 انجام شد. بررسي فلور منطقه به روش پيمايش ميداني صورت گرفت؛ به طوري كه هر دو هفته يكبار به منطقه سركشي و گياهان مختلفي كه به مرحلۀ رشد كامل رسيده بودند، جمع‌‌آوري شد. گياهاني كه مرحلۀ گلدهي و ميوه‌‌دهي آنها در زمان‌‌هاي مختلف صورت مي‌‌گيرد نيز در هر دو مرحله جمع‌‌آوري شد؛ سپس شناسايي و نام‌‌گذاري نمونه‌‌ها انجام شد. درمجموع در منطقۀ مطالعه‌‌شده، 216 گونه شناسايي شد كه متعلق به 35 تيره و 126 سرده بود. تيره‌هاي كاسني با 18 سرده، شب‌‌بو با 15 سرده و گندم با 13 سرده تيره‌‌هاي حاضر بزرگ‌‌تر در منطقه بودند. سرده‌‌هاي گون و فرفيون نيز به لحاظ تعداد گونه، سرده‌‌هاي بزرگ‌‌تر اين منطقه بودند. همي‌كريپتوفيت‌‌ها به ميزان 6/48 درصد و فرم رويشي غالب منطقه بودند و پس از آن تروفيت‌‌ها با 1/36 درصد بيشترين شكل زيستي را تشكيل دادند. 30 گونۀ بومزاد و 35 گونۀ دارويي نيز در منطقه گزارش شد. عناصر ايران – توراني با 74 درصد (170 گونه) فراوان‌ترين كوروتيپ منطقه بودند. بررسي وضعيت گونه‌‌هاي جمع‌‌آوري‌‌شده، نشان‌‌دهندۀ حضور 33 گونۀ كمتر در خطر بود.

A great plant diversity can be observed in Chaharmahal Bakhtiari Province, especially in the protected area of Tang-e Sayad, thus being environmentally important. In this study, the flora of the western part of this region (Dastgerd Mountain) was studied via a field survey in 2016-2017. Once every two weeks, various plants that had reached their full growth were collected together with all their plant organs from the rebellious area. Also, the plants whose flowering and fruiting stages had taken place at different times were gathered. A total of 216 species, which belonged to 35 families and 126 genera, were identified in the study area. Asteraceae, Brassicaceae, and Poaceae with 18, 15, and 13 genera were the largest families present in the region, respectively. Astragalus and Euphorbia were also the largest genera in this region in terms of number of species. Hemicryptophytes were the predominant vegetative form (48.6%) followed by therophytes (36.1%) in the region. Thirty native and 35 medicinal species were additionally reported in the area, respectively. One hundred and seventy species were related to Iran-Turanian elements (74%) as the most abundant corotype in the region. Examination of the collected species showed the presence of 33 less endangered species as well.