تحليل ابعاد مشاركت شهروندان در مديريت پسماند در مناطق شهري (مطالعه موردي: شهر زاهدان)

Analysis of Dimensions of Citizens' Participation in Waste Management in Urban Areas (Case study: Zahedan City)

امروزه با افزايش جمعيت و در پي آن بالا رفتن مصرف، توليد پسماند در ابعاد گوناگون خانگي، شهري، صنعتي و بيمارستاني به سرعت گسترش يافته است و كاهش توليد پسماند امري ضروري است. يكي از بخش‌هاي اصلي مديريت شهري، مديريت پسماند شهري است، كه در كليه مراحل آن، يكي از كليدهاي موفقيت، آگاهي و مشاركت شهروندان مي‌باشد. در اين راستا هدف پژوهش حاضر تحليل ابعاد مشاركت شهروندان در مديريت پسماند در مناطق شهري زاهدان، مي‌باشد. تحقيق حاضر بر اساس هدف، يك تحقيق توسعه‌اي، بر حسب ماهيت، تلفيقي از روش‌هاي كيفي و كمي و بر حسب روش از نوع پيمايشي و نحوه اجراء توصيفي-تحليلي مي‌باشد. جهت تجزيه و تحليل اطلاعات، توصيفي و استنباطي از محيط نرم افزار‌ (SPSS) و مدل‌ آراس خاكستري (ARAS-G) استفاده شد. جامعه آماري پژوهش حاضر جمعيت شهروندان مناطق پنجگانه شهر زاهدان (672589 نفر) نفر مي‌باشد، كه حجم نمونه با استفاده از فرمول كوكران، 384 نفر تعيين شد. نتايج بررسي ارتباط بين متغير‌هاي توصيفي (شغل، جنس، سن و تحصيلات) و پذيرش اجتماعي مديريت پسماند نشان داد، زنان به مراتب بيشتر از مردان مديريت پسماند را در شهر زاهدان پذيرش كردند. همچنين هر چه ميزان تحصيلات بيشتر مي‌شود ميزان پذيرش مديريت پسماند نيز افزايش مي‌يابد. بيشترين ميزان همبستگي در سن 26-35 سال و كمترين ميزان همبستگي اسپيرمن در سن 46 و بالاتر مي‌باشد. نتايج مدل (آراس خاكستري)، نشان داد، در ميان مناطق پنجگانه شهر زاهدان، منطقه پنج با مقدار k (0/9324)، بالاترين رتبه را در مشاركت شهروندان در مديريت پسماند به خود اختصاص داده است.

Today, with the increase in population and consequent increase in consumption, waste production in various dimensions of household, urban, industrial and hospital has expanded rapidly and reducing waste production is essential.One of the main parts of urban management is urban waste management, which in all its stages, is one of the keys to success, awareness and citizen participation. In this regard, the purpose of this study is to analyze the dimensions of citizen participation in waste management in urban areas of Zahedan.The present research is a developmental research based on its purpose, in terms of nature, a combination of qualitative and quantitative methods, and according to the method of survey type and descriptive-analytical implementation.For data analysis, descriptive and inferential software environment(SPSS)and model(ARAS-G)were used.The statistical population of the present study is the population of citizens of the five regions of Zahedan(672589 people),the sample size was determined to be 384 people using the Cochran's formula. The results of the study showed the relationship between descriptive variables (occupation, gender, age and education) and social acceptance of waste management, Women accepted far more waste management than men in Zahedan. Also, the higher the level of education, the higher the level of acceptance of waste management. The highest correlation is in the age group of 35-36 years and the lowest is in the age of 46 and above.The results of the model(ARAS-G)showed that among the five districts of Zahedan, District Five with a value of k(0.9324)has the highest rank in citizen participation in waste management.