مسئوليت كيفري اشخاص حقوقي درحقوق ايران و اسناد بين‌المللي

Criminal Liability of the Corporations in the Iranian Law and International Documents

مسئوليت كيفري اشخاص حقوقي بعنوان موجودات اعتباري همواره مورد بحث بوده و به دليل نقش مهمي كه در زندگي اجتماعي ايفا مي‌كنند و در ارتكاب جرايم نيز سهم چشمگيري دارند، در دو دهه اخير در سطح ملي و بين‌المللي دستخوش تحولات بسياري قرار گرفته است. قانونگذار ما نيز به موازات آن در سال 1392 مسئوليت كيفري اشخاص حقوقي را پذيرفته است. با اين وجود عدم پذيرش مسئوليت كيفري اشخاص حقوقي دولتي و دولت حسب مورد، چه در حقوق داخلي و چه در اسناد بين‌المللي توجيه منطقي و عقلاني ندارد، زيرا اصول پذيرفته شده در دنيا مانند اصل عدالت و انصاف حكم مي‌كند كه رفتار مجرمانه و زيانبار بدون پاسخ نماند. اين مقاله با رويكرد توصيفي- تحليلي و با درك اهميت موضوع و وضع كيفري و تاثيراتي كه اشخاص حقوقي حقوق دولتي و غيردولتي بر اقتصاد، صنعت و زندگي روزمره جوامع گذاشته است مباني مسئوليت و ايرادات و اشكالات احتمالي قانون داخلي در مقايسه با اسناد بين‌المللي را تحليل و بررسي كرده و با درك لزوم همگامي حقوق با تحولات جامعه در سطح داخلي و بين‌المللي به ارائه طريق مسائل مزبور مي‌پردازد.

Criminal liability of the corporations as credit creatures has always been the subject of discussion, and due to the important role of corporations in the social life and their frequency in committing crimes, their criminal liability has undergone many changes at the national and international level over the last two decades. In parallel with it, our legislator accepted the corporations criminal liability in 2013 as a general rule. However, the rejection of criminal liability of the governmental corporations and the government has no preferred justification according to circumstance in national law or in the international documents due to non compliance with the accepted principles in the world such as the necessity of respect for the principle of justice. In this descriptive analytical study, we seek to investigate and analyze the basics of liability and possible flaws in the national law in comparison to the international documents by understanding the importance of the issue and criminal status and the effect of corporations, governmental and non-governmental law on economy, industry, and daily life of societies. Additionally, we aim to suggest some solutions for the above mentioned problems by understanding the public necessity of law with the society developments at the national and international level.