پديد آورندگان :
جلالي، زهرا دانشگاه شهيد باهنركرمان - دانشكده كشاورزي - بخش مهندسي آب، كرمان، ايران , بختياري، بهرام دانشگاه شهيد باهنركرمان - دانشكده كشاورزي - بخش مهندسي آب، كرمان، ايران , قادري، كورش دانشگاه شهيد باهنركرمان - دانشكده كشاورزي - بخش مهندسي آب، كرمان، ايران , گلستاني كرماني، سودابه دانشگاه شهيد باهنركرمان - دانشكده كشاورزي - بخش مهندسي آب، كرمان، ايران
كليدواژه :
تابع ارتفاع , تبخيرتعرق , ضرايب تصحيح , هارگريوز- ساماني
چكيده فارسي :
سازمان غذا و كشاورزي (FAO)، مدل پنمن- مانتيث فائو 56 را به عنوان يك روش استاندارد در برآورد تبخيرتعرق مرجع (ETo) پيشنهاد كرده است. با اين حال در مناطق مرتفع اغلب به دليل كمبود ايستگاه‌هاي هواشناسي، مشكلات ديدباني و ناقص بودن داده‌هاي هواشناسي لازم، استفاده از اين مدل با عدم قطعيت مواجه است. بنابراين، در اين مناطق بايد از مدل‌هايي استفاده شود كه به متغيرهاي هواشناسي كمتري نياز داشته باشند و همچنين بتوان آنها را به عنوان تابعي از ارتفاع درنظر گرفت. از اين رو در تحقيق حاضر از داده‌هاي 28 ايستگاه سينوپتيك ايران با ارتفاع بيش از 2000 متر از سطح دريا در بازه زماني سالهاي 2019-1989 براي تعديل مدل هارگريوز- ساماني بر اساس ارتفاع و تصحيح ضرايب عامل دما استفاده شد. مقايسه نتايج حاصل از مدل پنمن- مانتيث فائو 56 به عنوان روش استاندارد و مدل‌هاي هارگريوز- ساماني اصلي و هارگريوز- ساماني تعديل‌يافته نشان داد كه مدل تعديل‌يافته بر اساس ارتفاع، نتايج بهتري نسبت به مدل اصلي ارائه مي‌دهد و قادر است تبخير-تعرق مرجع در مناطق مرتفع ايران را با دقت مناسب‌تري برآورد كند. بيش‌ترين نزديكي در تخمين تبخيرتعرق با مدل هارگريوز- ساماني تعديل‌يافته و مدل پنمن- مانتيث فائو 56 بر اساس نتايج شاخص‌هاي آماري MBE، MAE، RMSE، PVC، LVC، d، r و PI در ايستگاه‌هاي فيروزكوه، بافت، بلده، سي‌سخت، آوج، خوانسار، آبعلي، داران، فريدون‌شهر، بروجن، سميرم، اليگودرز، فرخ‌شهر، دماوند، سپيدان و سامان مشاهده شد كه نسبت به مقادير حاصل از مدل هارگريوز- ساماني اصلي به طور ميانگين 14 درصد كاهش خطا داشت.
چكيده لاتين :
The Food and Agriculture Organization (FAO) has proposed the FAO 56 Penman-Monteith model as a standard method for estimating reference evapotranspiration (ETo). However, using this model for the high-altitude regions mostly faces uncertainty due to the lack of meteorological stations, observation problems, and incomplete meteorological data. Therefore, in these regions models should be used that require fewer meteorological variables and can also be considered as a function of altitude. In the present study, the data from 28 synoptic stations in Iran with an altitude of more than 2000 meters above sea level in the period of 1989-2019 were used to modify the Hargreaves-Samani model based on the altitude and also correct the temperature factor coefficients. The comparison of the results of the FAO 56 Penman-Monteith model as a standard method, the original Hargreaves-Samani, and the modified Hargreaves-Samani models showed that the modified model offers better results than the original model and is able to estimate the ETo more accurately in the high-altitude regions of Iran. Based on the results of MBE, MAE, RMSE, PVC, LVC, d, r, and PI statistical indices, the highest agreement in estimating ETo with modified Hargreaves-Samani and FAO 56 Penman-Monteith models was observed at Firuzkuh, Baft, Baladeh, Sisakht, Avaj, Khansar, Abali, Daran, Fereidunshahr, Borujen, Samirom, Aligudarz, Farokhshahr, Damavand, Sepidan and Saman stations, which had an average error reduction of 14% compared to the values obtained from the original Hargreaves-Samani model.
