كليدواژه :
كارايي فني آب آبياري , كارايي فني هزينه آب آبياري , چغندرقند , حوضه آبريز درياچه اروميه
چكيده فارسي :
برآورد كارايي فني آب آبياري يكي از ابزارهاي اساسي مديريت منابع آب است. در اين تحقيق، با استفاده از داده‌هاي 100 كشاورز توليدكننده چغندرقند در حوضه آبريز درياچه اروميه، كارايي فني آب آبياري، كارايي فني هزينه آب آبياري، كارايي فني ستاده- محور و كارايي فني نهاده- محور با استفاده از تابع مرز تصادفي برآورد شده است. نتايج نشان مي‌دهد كه سهم هزينه آب آبياري كمتر از ساير نهاده بوده و برابر با 7/57 درصد است. ميانگين كارايي فني آبياري، كارايي فني هزينه آب آبياري، كارايي فني ستاده- محور و كارايي فني نهاده- محور به‌ترتيب 56/65، 96/53، 98/77 و 52/87 درصد برآورد شده است. اين نتايج بيانگر آن است كه با ثابت نگه‌داشتن مقدار مصرف ساير نهاده‌ها و كاهش آب آبياري به اندازه 43/35 درصد و مصرف 3607 مترمكعب در هكتار مي‌توان مقدار ثابت محصول (62/91 تن در هكتار) را توليد نمود. كارايي فني هزينه آب آبياري نيز نشان‌دهنده اين است كه درصورت حداكثر كردن كارايي فني آب آبياري، هزينه آب آبياري به اندازه 3/47 درصد كاهش پيدا خواهد كرد. ضريب همبستگي بين كارايي فني آب آبياري و كارايي فني هزينه آب آبياري (67/20)، كارايي فني نهاده- محور (31/14) و كارايي فني ستاده- محور (16/44) است و افزايش كارايي فني آب آبياري منجر به افزايش آن كارايي‌ها مي‌شود. در صورتي كه قيمت آب آبياري در توليد چغندرقند در حوضه مورد مطالعه 39/88 درصد (از 1210 به 1700 ريال بر مترمكعب) افزايش يابد مقدار آب مصرفي و هزينه‌هاي آب در توليد چغندرقند به‌ترتيب 43/35 و 3/47 درصد كاهش خواهد يافت. توصيه مي‌شود با توسعه تكنولوژي‌هاي آبياري و سياست‌هاي قيمتي كارايي فني آبياري افزايش داده شود.
چكيده لاتين :
Estimating irrigation water technical efficiency (IWTE) is one of the basic measures to manage water resources. In this study, using data from 100 sugar beet farms in Urmia Lake basin, Irrigation Water Technical Efficiency (IWTE), Irrigation Water Technical Cost Efficiency (ITCE), Output-oriented Technical Efficiency (OTE) and Input-oriented Technical Efficiency (ITE) are estimated using Stochastic Frontier function. The results showed that the share of irrigation water cost is less than all other inputs and is equal to 7.57%. The average IWTE, ITCE, OTE and ITE were estimated to be 56.65, 96.53, 98.77 and 52.87%, respectively. These results imply that the observed quantity of sugar beet (62.91 tons) could be maintained by using the observed values of other inputs while using 43.35% less irrigation water (3607 m3/ha). The average ITCE, which is equal to 96.53%, suggests a potential reduction of 3.47% of the total cost if irrigation water is adjusted to its efficient level. Correlation coefficient between IWTE and ITCE (67.20), ITE (31.14) and OTE (16.44) indicates that ITCE, OTE and ITE would increase by improving IWTE. If the price of irrigation water in sugar beet production increases by 39.88%, the amount of water used and the cost of irrigation water will decrease by 43.35% and 3.47%, respectively. It is suggested to increase IWTE by developing irrigation technologies and water pricing policies.
