نقدي بر تأثير ادبيات كلاسيك فارسي در داستان‌نويسي معاصر

A Critique on the Book "The Effect of Classic Persian Literature in the Contemporary Story Writing

يكي از پرسش­هاي بنيادين در عرصة ادبيات داستاني جديد در ايران، ميزان پيوند اين حوزه با ادبيات كلاسيك فارسي است. اهميت اين پرسش زماني آشكار مي­شود كه درنظر داشته باشيم قاطبة منتقدان و محققان حوزة ادبيات داستاني، رمان و داستان كوتاه را محصول هنري وارداتي (غربي) مي­دانند و بر اين باورند كه ورود و گسترش داستان­نويسي جديد به ايران را بايست معطوف به همان نگرش هنري غرب و پديده­اي غيربومي دانست. روشن است در پرتو چنين نگرشي، انتظار بهره­مندي و ارتباط داستان­نويس ايراني با گذشتة ادبي خود انتظاري شگفت و نابجا مي­نمايد. تأليف كتاب «تأثير ادبيات كلاسيك فارسي در داستان­نويسي معاصر» نوشتة معصومه صادقي پاسخي است در رد يا ايجاد ترديد جدي در باب غربي بودن رمان و داستان جديد ايراني كه با تكيه بر سه رمان «سووشون»، «جاي خالي سلوچ» و «آتش بدون دود» مي­كوشد ضمن رد نگاه غالب يادشده، اثرپذيري نويسندگان ايراني را از سبك و زبان ادب كلاسيك فارسي آشكار سازد. جستار حاضر با بازخواني اثر يادشده به شيوة توصيفي- تحليلي به اين نتيجه دست يافته است كه علي رغم تلاش ستودني نويسنده در مقدمات و گردآوري اطلاعات قابل تأمل و بازنمايي بينامتني رمان­هاي برگزيده با برخي ايرادات اساسي و گزاره­هاي موضوعي نامتوازن در تحليل داده ­ها و تفسير نهايي رمان­ها مواجه است. رويكرد مغالطه­ آميز جزء و كل و غث­وسمين ناشي از اين نگرش بازنگري جدي در كتاب را ضروري مي­كند.

One of the fundamental questions in the literature of the new story writing in Iran is the extent of the linkage with classical Persian literature. The importance of this question becomes apparent when most critics and researchers in the field of fiction, novel, and short stories consider it as the imported art (Western), and it is believed that the entry and expansion of new fiction to Iran should be based on the same western art attitude and non-native phenomenon. It is clear that in the light of such an attitude, expecting the benefit and relationship of the Iranian storyteller with his literary past looks awesome and awkward. "The Effect of Classic Persian Literature in Contemporary Story Writing" by Masoume Sadeqi, an answer to the serious rejection of the novelty of the novel and the new Iranian story Relying on the three novels "Suvashoon", "Missing salooch" and " Fire without Smoke", while rejecting the prevailing view, Reveals the Iranian writers' influence on the style and language of Persian classical literature. The present study, by revising this work in a descriptive-analytical manner, concluded that in spite of the writer's admirable effort to prepare and collect intelligible information and intertextual representations of selected novels with some basic objections and unbalanced thematic propositions, the data analysis and the final interpretation of novels are confronted. An insulting approach to the whole and the whole of this attitude requires a serious review in the book.