نقد و مقايسۀ شيوۀ تاريخ‌ادبيات‌نگاري دو كتاب تاريخ و تحول ادبيات جديد ايران و پايه‌گذاران نثر جديد فارسي

A Critique and Comparison of the History of Literature on the Books “The History and Evolution of Modern Iranian Literature and The Founders of Modern Persian Prose”

مدت ها پس از آفرينش نخستين رمان­ها و داستان­هاي كوتاه فارسي، آثاري پژوهشي در ارتباط با اين آثار داستاني به وجود آمد. در اين پژوهش شيوۀ تاريخ­نگاري نخستين تاريخ‌ادبيات­ هاي داستاني(يعني تاريخ و تحول ادبيات نوين ايران و پايه­گذاران نثر جديد فارسي) كه همزمان در خارج از كشور انتشار يافته­ اند بررسي شده است. در اين مقاله با رويكردي توصيفي-تحليلي و بر اساس مؤلفه­ هايي كه نگارندگان اين پژوهش براي گونۀ تاريخ­ادبيات در نظر گرفته­انذ، گفتمان اين دو اثر بررسي شده است. نتايج نشان مي­دهد علوي و كامشاد بدون تأثيرپذيري از ايدئولوژي حاكميت وقت و با هدف يافتن پيوندهاي دو سويه ادبيات و رويدادهاي سياسي روز آثار ادبي را بررسي كرده­ اند. البته به دليل نداشتن يك الگو و طرح دقيق براي نگارش اثر خود، بي­شك با كاستي­هايي همراه هستند؛ ضعف ساختاري در چينش مطالب، نداشتن الگوي خاص در شرح­حال نويسي، نپرداختن به سبك ادبي آثار و تحليل نكردن جنبۀ ادبي و هنري آثار ادبي، ساختارمند نبودن برخي مؤلفه­ ها، استفاده از منابع درجه دوم و سوم، مبنا قرار دادن گزينش­هاي آثار انتقادي پيشين ازجمله اين ضعف­ هاست كه اغلب به علت دوري از بافت و زمينه­ هاي نهادي مرتبط با آثار ادبي است كه اين مساله آسيب چشم­گيري به اين دو تاريخ­ادبيات وارد ساخته است.

Long after the creation of the first Persian novels and short stories, research works were created in connection with these works of fiction. In this study, the method of historiography of the first history of fiction (ie “The History and Evolution of Modern Iranian Literature and The Founders of Modern Persian Prose”) that have been published abroad at the same time has been investigated. In this article, with a descriptive-analytical approach and based on the components that the authors of this research have considered for the type of literary history, the discourse of these two works has been studied. The results show that Alavi and Kamshad studied literary works without being influenced by the ideology of the government of the time and with the aim of finding two-way links between literature and current political events. Of course, they have their drawbacks; structural weaknesses in the arrangement of materials, not addressing the literary style of works and not analyzing the literary and artistic aspects of literary works, using second- and third-degree sources, basing on selections of previous critical works are among these weaknesses, often due to distance from institutional contexts and contexts are related to literary works, which has caused significant damage to these two histories of literature.