بررسي نقش اسيد هيوميك بر كاهش اثرات تنش خشكي در انيسون (Pimpinella anisum L.)

Investigating the role of humic acid in reducing the effects of drought stress of anise (pimpinella anisum L.)

اين پژوهش با هدف بررسي واكنش انيسون به وقوع تنش خشكي در مراحل متفاوت رشد و نيز تاثير اسيد هيوميك در كاهش اثرات تنش خشكي و بهبود خصوصيات رشدي گياه در شرايط آب و هوايي شهرستان قوچان انجام شد. به اين منظور آزمايشي به صورت كرت هاي خرد شده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال زراعي 1398-1399 انجام شد. تيمار آبياري به عنوان عامل اصلي در 4 سطح، مصرف اسيد هيوميك به عنوان عامل فرعي در 3 سطح (H1، H2 و H3) در نظر گرفته شد. مطابق نتايج به دست آمده، قطع آبياري در مرحله دانه بندي و عدم مصرف اسيد هيوميك در مقايسه با آبياري كامل و مصرف 4 كيلوگرم اسيد هيوميك وزن هزار دانه انيسون را به ميزان 23/45 درصد كاهش داد. همچنين قطع آبياري در مراحل ساقه دهي، گل دهي و دانه بندي به ترتيب موجب كاهش7/80، 29/46 و 24/08 درصدي عملكرد دانه در مقايسه با شاهد شد. استفاده از اسيد هيوميك در هر دو سطح 2 و 4 كيلوگرم در هكتار، عملكرد دانه را به ترتيب به ميزان 5/01 و 10/64 درصد در مقايسه با شاهد افزايش داد. با توجه به نتايج اين پژوهش با وجود مشكل كم آبي در منطقه مورد مطالعه، يك راهكار براي رفع اين مشكل قطع آبياري در مرحله قبل از ساقه دهي است كه مي تواند به كاهش مصرف آب در توليد انيسون منجر شود. همچنين كاربرد اسيد هيوميك به ميزان 4 كيلوگرم در هكتار اثرات منفي تنش خشكي را در مراحل رشد رويشي و زايشي به طور قابل توجهي جبران خواهد كرد.

The aim of this study was to investigate the response of anise to the occurrence of drought stress in different stages of growth of this plant and also the effect of humic acid in reducing the negative effects of drought stress and improving plant growth characteristics in climatic conditions of Quchan city. For this purpose, an experiment was conducted in the form of split plots based on randomized complete block design with three replications in the 2019-2020 cropping year. The irrigation treatment in four levels was as the main factor of the experiment and consumption of Humic acid was considered as sub-factor in three levels. According to the obtained results, stopping irrigation at the seeding stage and nonuse of humic acid in comparison with full irrigation and consumption of 4 kg of humic acid reduced the 1000-seed weight of anise by 23.45%. Also, cessation of irrigation at the stages of stemming, flowering and seeding reduced the grain yields by 7.80, 29.46 and 24.08%, respectively, compared to the control. The use of humic acid at both levels of 2 and 4 kg/ha increased grain yields by 5.01 and 10.64%, respectively, compared to the control. According to the results obtained in this study, despite the problem of water shortage in the study area, one solution to solve this problem is to stop irrigation in the pre-shoot stage, which can reduce water consumption in the production of anise. Also, the application of humic acid at the rate of 4 kg/ha will significantly compensate for the negative effects of drought stress during vegetative and reproductive growth stages.