نقد و بررسي كتاب Key Concepts in Eastern Philosophy (مفاهيم كليدي در فلسفۀ شرقي)

A Critique on the Book "Key Concepts in Eastern Philosophy"

امروزه بسياري از مستشرقان، براي فلسفه در فرهنگ‌هاي شرقي، اصالت قائل اند و بسياري از مفاهيم كليدي در اين فرهنگ‌ها را برخاسته از متنِ تمدن‌هاي شرقي مي‌دانند. اين باور، باعث شده تا مستشرقان به بررسي مفاهيم مطرح در فلسفه‌هاي شرقي همت گمارده و برخي از آنها را با مفاهيم مطرح در فلسفه‌هاي غربي، تطبيق نمايند. اليور ليمن، از جمله انديش‌مندان غربي است كه در دو دهه‌ي اخير، آثاري ارزشمند در خصوص فلسفه‌هاي شرقي بويژه فلسفه‌ي اسلامي نگاشته است. در جستار حاضر، بر آنيم تا به نقد و بررسي يكي از مهم‌ترينِ اين آثار با عنوان "مفاهيم كليدي در فلسفه‌هاي شرقي" بپردازيم. ليمن در اين اثر، با گردآوري مفاهيم كليدي در فلسفه‌هاي شرقي چون هندوئيسم، بوديسم، آئين كنفوسيوس و فلسفه‌ي اسلامي، توضيحاتي مختصر براي هر اصطلاح بيان نموده است. از مهم‌ترين محاسن اثر ليمن، آن است كه وي سعي داشته تا اين مفاهيم را در ساختار تمدنيِ خود فلسفه‌هاي شرقي تبيين كند. اما او برخي از مفاهيم كليدي در فلسفه‌هاي شرقي به‌ويژه فلسفۀ اسلامي را مطرح نكرده و يا توضيح چندان روشني درباره‌ي آنها ارائه نكرده است. هم‌چنين توضيحات برخي مدخل‌ها در اين اثر، كافي نيست و حتي ليمن از بيان برخي اصطلاحات كليدي در فلسفه‌هاي شرقي، غفلت ورزيده است.

Today many of orientalists think that philosophy in the eastern cultures has authenticity and the eastern concepts in philosophy and humanities are rooted in this culture. This attitude led them to investigate critically the eastern concepts in philosophy. They also tried to compare them to western philosophical concepts. Oliver Leaman is of the most famous western thinkers that has published different books on eastern philosophy, especially Islamic philosophy. In this article, we will try to investigate critically on one of his books titled “Key Concepts in Eastern Philosophy”. Leaman in this book gathered different concepts in the eastern philosophies like Buddhism, Hinduism, Confucius, and Islamic philosophy, and explains these concepts according to the eastern texts. One of the most important privileges of this book is that Leaman tries to explain eastern philosophical concepts in their cultural context, but he did not explain some key concepts in the eastern philosophies nor did he explain them shortly.