بهبود مناسبات تهران-رياض و پويش صلح هرمز

Improving Tehran-Riyadh Relations and the Hormoz Peace Endeavor (HOPE)

هدف پژوهش حاضر كشف بنيادي ترين گام براي پياده سازي ابتكارهاي مبتني بر انگاره امنيت درونزا در خليج فارس ازجمله «پويش صلح هرمز» است. از اين رو پرسش اصلي مقاله اين است كه «زيربنايي ترين گام براي پياده سازي پويش صلح هرمز كدام است؟» از آنجاكه لازمه پياده سازي پويش صلح هرمز، تضعيف الگوي بي اعتمادي ديرينه درهم تنيده شده با عداوت معاصر ميان ايران و شوراي همكاري خليج فارس به شمار مي آيد، فرضيه مقاله اين بوده است كه «بهبود مناسبات دوجانبه تهران-رياض، زيربناييترين گام براي پياده سازي پويش صلح هرمز به شمار مي آيد.» اين پژوهش از نوع توصيفي-تحليلي (كيفي) بوده و در فرايند تحليل يافته ها از روش شناسي استنتاجي استفاده شده است. چارچوب مفهومي حاكم بر مقاله نيز با اعمال نظريه موازنه تهديد بر نظريه مجموعه امنيتي منطقه اي شكل گرفته است. يافته هاي مقاله در تكميل فرضيه مقاله به اين واقعيت اشاره دارند كه اولا وجود حداقل درجاتي از همگرايي امنيتي ميان تهران و رياض براي پياده سازي هرگونه الگوي امنيتي مبتني بر انگاره امنيت درونزا در خليج فارس ضروري است و ثانيا چون عربستان انگيزهاي براي پياده سازي ابتكارهاي مبتني بر امنيت درونزا در منطقه ندارد، تهران مي تواند با ايجاد تفاهم با رياض بر سر برخي مناطق نفوذ در خاورميانه به كمينه شرايط لازم براي همگرايي امنيتي با عربستان سعودي دست يابد.

This paper is aimed at exploring the most fundamental step for the implementation of initiatives based on the idea of endogenous security in the Persian Gulf, including the Hormoz Peace Endeavor (HOPE). Therefore, the main question is: “What is the most important fundamental step in implementing the HOPE?”. Since the implementation of the HOPE requires weakening of the durable patterns of amity and enmity intertwined with enmity between Iran and the GCC, the hypothesis says: “Improving Tehran-Riyadh bilateral relations is the most fundamental step in implementing the HOPE”. This research is descriptive-analytical and an inferential methodology is utilized to analyze the findings. The conceptual framework has also been formed through applying the Balance of Threat (BoT) theory to the Regional Security Complex theory. While completing the hypothesis, the findings show that, first, the existence of at least some degree of security convergence between Tehran and Riyadh is necessary to implement any security model based on the idea of endogenous security in the Persian Gulf. an‎d second, since Saudi Arabia has no incentive to implement endogenous security initiatives in the region, Tehran can achieve the minimum necessary requisites for security convergence with this country, through establishing an agreement with Riyadh on some areas of influence in the Middle East.