ارزيابي شاخص‌هاي فني كاشت در كارنده كم‌خاك ورز اصلاح شده در زراعت سويا

Evaluation of Planting Technical Indices in Modified Till Planter in Soybean

پيش‌برهاي ادوات بي‌خاك‌ورزي بهترين وسيله براي عبور از بين بقاياي گياهي هستند كه به همراه شياربازكن­ ها، خاك را براي استقرار بذرآماده مي­ كنند. به همين منظور چهار نوع خاك‌ورز شاخه ­اي در جلوي رديف‌كار مكانيكي سويا نصب و آزمايشي بر پايه طرح كرت‌هاي خرد شده نواري انجام شد. چهار عامل اصلي شامل خاك‌ورز (پنجه­ غازي، ناخن­ دار، قلمي و T وارونه) و سه عامل فرعي سرعت پيش­روي تراكتور (4/8، 7/2 و 9/4 كيلومتر بر ساعت) بودند و رديف‌كار روي فواصل رديف 50 سانتي‌متر تنظيم شد. خاك‌ورز پنجه غازي نسبت به ديگر خاك‌ورزهاي مورد بررسي داراي بيش­ترين عرض و عمق خاك­ ورزي به مقدار 24/4 و 7/3 سانتي‌متر بود. نتابج نشان داد خاك‌ورز T وارونه در عمق 51/5 ميلي‌متري كاشت با كمترين ميزان پراكندگي، اگرچه اختلاف معني‌داري نداشته ولي بيشترين بازده يكنواختي توزيع بذر روي رديف به ميزان 80/4 % را داشت و افزايش سرعت تغييري در عمق كاشت بذرها ايجاد نكرد اما فاصله طولي بين دو بذر را افزايش داد. همچنين بيشترين شاخص كيفيت دقت كاشت با 42/7 % و كمترين شاخص چندتايي كاشت با 46/8 % مربوط به اين تيمار بوده و درصد نكاشت آن نيز به مقدار 10/5 درصد در حدود ساير خاك‌ورزها بوده است. هرچند خاك‌ورز T وارونه بهتر بوده و در سرعت 4/8 كيلومتر بر ساعت كارايي بيشتري را از نظر شاخص­ه اي فني كاشت داشته است اما خاك‌ورز ناخن­ دار عملكرد محصول بيشتري را باعث شده و ساده ­تر و كم‌هزينه­ تر است و از بين بقاياي گياهي راحت­ تر عبور مي­ كند.

In no-tillage operation, the coulters are the best means to cross the plant residues, which, along with the furrow openers, prepare the soil for seed placement. In this study, four available tiller models were installed in front of mechanical row crop planters and a two factor randomized complete block design test was performed using strip plots with four types of coulters (sweep, nail, narrow chisel and T inverted) as factor A and the three factors speed of tractor (4.8, 7.2 and 9.4 km.h-1) as factor B. The planter units were adjusted on 50 cm distance between rows. The sweep model with 24.4 and 7.3 cm had the highest width and depth, respectively, of disturbed soil. T inverted tiller at the specified depth with the least amount of standard deviation got the highest (80.4% ) uniformity of seed distribution on the row and did not change depth of seeding with increasing in speed but increased the distance between two seeds. Also, the highest quality of feed index (42.7%) and the lowest multiple index (46.8%) were found in this treatment and its miss index (10.5%) has been almost the same with other tillers. Although T inverted tiller in the forward speed of 4.8 km h-1 showed better performance in terms of planting indices, but the nail tiller, passing more easily through plant residues, was more suitable because of simplicity and performance as well as its low cost, compared to other tested tillers.