ارزيابي آسايش حرارتي فضاي باز همگاني با تأكيد بر تقويت مناسبات اجتماعي در محله هاي شهري (مطالعه موردي: كوي قدس، زاهدان)

Thermal Comfort Evaluation in Urban Open Public Space with Emphasis on Strengthening Social Relations (Case Study: Quds Neighborhood, Zahedan)

تبيين موضوع: فضاهاي باز همگاني در محلات مسكوني شهرها، يكي از بسترهاي شكل گيري تعاملات اجتماعي مي ­باشد. از اين رو، مشخصه هاي اقليمي و هندسي فضاهاي باز شهري مي بايست همسو و شكل ­گيري روابط اجتماعي در محلات شهري را تسهيل نمايند. اين مقوله، به ويژه در محيط هاي گرم و خشك اهميت دوچندان پيدا مي كند. هدف اين مقاله، بررسي آسايش حرارتي فضاي باز شهري و مؤلفه هاي تأثيرگذار بر آن در شكل گيري مناسبات اجتماعي در محله قديمي قدس (كوي قدس) در شهر زاهدان است. روش: مقاله حاضر از نظر هدف كاربردي و از نظر روش تجربي- همبستگي مي ­باشد. براي سنجش آسايش حرارتي فضاي باز از شاخص هاي دماي معادل فيزيولوژيك و متوسط آراء پيش ­بيني­ شده بر پايه مدل ريمن و شاخص اقليم حرارتي جهاني بر پايه مدل بيوكليما استفاده شده است. سپس يك مدل رياضي جديد بر­اساس همبستگي متغيرهاي محيطي و واكنش ­هاي شخصي در محيط نرم افزار متلب توسعه داده شده است. مطالعات ميداني شامل اندازه ­گيري پارامترهاي هواشناسي، سنجش ادراك شهروندان و بررسي هندسه فضاي باز شهري، بخش تكميلي اين پژوهش را شامل مي گردد. يافته ها: يافته ­ها نشان مي ­دهد كه محدوده زماني آسايش حرارتي فضاي باز شهري در محله قدس زاهدان در ساعات بعدازظهر در فصل تابستان به فراواني موجود است. ميكرواقليم عصرگاهي محله تابعي از كالبد آن بوده و پتانسيل بالقوه شكل ­گيري زمينه ­هاي تعاملات اجتماعي را دارا مي باشد. مدل رياضي پيشنهادي برآورد آسايش حرارتي در محيط ­هاي گرم و خشك بر مبناي همبستگي متغيرهاي محيطي و احساس­ هاي واقعي افراد به خوبي قادر به بيان احساس ­هاي حرارتي واقعي از آسايش در فضاي باز مي­ باشد. نتايج: بنابراين جهت انجام اقدامات لازم به منظور توسعه و ترويج تعاملات اجتماعي محله­ مي ­بايست، زيرساخت هاي فيزيكي همانند مبلمان فضاي باز توسعه و نهادهاي اجتماعي محله­ تقويت گردد. نتايج اين اقدامات مي ­تواند از آسيب هاي اجتماعي شهر بكاهد.

Objective: Public open spaces in residential areas of cities are one of the fields for the social interactions. Hence, the climatic and geometric characteristics of urban open spaces must be harmonious and facilitate social relations. This is doubly important, especially in hot and arid environments. The purpose of this study is to investigate the thermal comfort of urban open space and its influential components in strengthening social relations in the old neighborhood of Quds neighborhood in Zahedan. Methods: The present paper is applied in terms of purpose and experimental-correlation in terms of method. To evaluate the thermal comfort of the outdoor spaces, physiologically equivalent temperature (PET) and predicted mean votes (PMV) based RayMan model and universal thermal comfort index (UTCI) based on BioKlima model have been used. A new mathematical model is then proposed based on the correlation relations between environmental variables and individual subjective responses. Field studies including measuring meteorological parameters, thermal environment perception, and geometry of urban open space are the final part of this research. Results:Findings showed that the time range of urban outdoor thermal comfort in Quds neighborhood is abundant in the afternoon in summer. The afternoon microclimate is dependent on the fabric of the neighborhood and has the potential to enhance social interactions. The proposed mathematical model for estimating thermal comfort in hot and arid environments based on the correlation of environmental variables and actual sensation vote (ASV) is well able to express an actual thermal sensation of outdoor spaces. Conclusion: Therefore, in order to take the necessary measures to develop and promote the social interactions of the neighborhood, physical infrastructure such as outdoor furniture development and neighborhood social institutions should be strengthened. The results of these measures can reduce the urban social harms.