بررسي عوامل مختلف تكنولوژيكي (واريته، روش خشك كردن، نوع حلال، زمان) بر تركيبات شيميايي و خواص ضدراديكالي عصاره استخراجي از هسته خرما در منطقه جيرفت

Evaluation of Various Technological Factors (Variety, Drying Method, Solvent Type, Time) on Chemical Composition and Antioxidant Activity of Date Palm Seed in Jiroft Region

هسته خرما به عنوان ضايعات در بسياري از كارگاه هاي بسته بندي و فرآوري خرما ايجاد مي شود و داراي خواص درماني گسترده اي مي باشد. مواد و روش ها: در اين مطالعه هسته هاي خرما (ارقام كلوته، مرداسنگ، خنيزي و مضافتي با دو روش (آفتابي و آون) خشك شدند و سپس عصاره آنها با استفاده از حلال هاي متانول 80 درصد، اتانول 50 درصد و آب داغ در زمانهاي 6، 12 و 18 ساعت استخراج شد. ميزان تركيبات فنولي با روش فولين سيو كالتو، فعاليت آنتي كسيداني به روش DPPH و فيبر محلول به روش هضم اسيدي تعيين شد. يافته ها: نتايج نشان داد بيشترين ميزان تركيبات فنولي و فعاليت آنتي اكسيداني در رقم مرداسنگ با روش خشك كردن با آفتاب، حلال متانول 80 درصد و زمان 18 ساعت، (به ترتيب 10/08 و 93/38 ٪) در رقم كلوته خشك كردن با آفتاب، آب داغ و 12 ساعت، (به ترتيب 8/03 و 87/94 ٪) در رقم خنيزي خشك كردن با آون، اتانول 50 درصد و 18 ساعت (به ترتيب 7/26 و 71/91 %) و در رقم مضافتي خشك كردن با آفتاب، متانول 80 درصد و 12 ساعت (به ترتيب 8/48 و 88/95 ٪) بدست آمد. بيشترين و كمترين ميزان فيبر نامحلول در اسيد به ترتيب در رقم مرداسنگ با روش خشك كردن آفتابي و رقم مضافتي با روش خشك كردن آفتابي مشاهده گرديد. بيشترين و كمترين ميزان فيبر محلول در اسيد نيز مربوط به رقم كلوته با روش خشك كردن آفتابي و رقم خنيزي با روش خشك كردن در آون بود. نتيجه گيري: بطور كلي مطالعه حاضر نشان داد كه تركيب هسته رقم هاي مختلف خرما در منطقه جيرفت با وجود دارا بودن خواص ضدراديكالي و غني بودن از آنتي اكسيدان هاي طبيعي، تحت تاثير واريته و روش خشك كردن مي باشد.

Introduction: Date palm seeds are obtained as waste in many date packing and processing workshops and have extensive therapeutic properties in traditional medicine. Materials and Methods: In this study different cultivars of date seeds (Kaluteh, Mardasang, Khanizi and Mozafati) were dried by two methods (sun and oven dried), then their extracts were obtained using methanol (80%), ethanol (50%) and hot water on solvents at 6, 12 and 18 hours of extraction. The amount of phenolic compounds using Folin-Ciocalteu method, antioxidant activity by DPPH method and soluble fiber by AOAC standard analysis method were determined. Results: The results showed that the highest amount of phenolic compounds and antioxidant activity were obtained in Mordasang cultivar by sun drying method, methanol of 80% and 18 hours of extraction time respectively (10.08,93.38%) , in Kaluteh cultivar by sun drying method, hot water extraction and 12 hours of extraction time, respectively (8.03,87.94%) in Khanizi cultivar by oven drying method, ethanol of 50% and 18 hours of extraction time respectively(7.36, 71.91%) and in Mazafati cultivar by sun drying method, methanol of 80% and 12 hours of extraction time, respectively (8.48, 88.95%). The highest and lowest amount of insoluble fiber were observed in Mordasang cultivar by sun drying method and Mozafati cultivar by sun drying method, respectively. The highest and lowest amount of soluble fiber were related to Kaluteh cultivar by sun drying method and Khanizi cultivar by oven drying method. Conclusion: In general, this study showed that the seeds of different date cultivars in the Jiroft region, despite having anti-radical properties and rich in natural antioxidants, are affected by variety and drying method.