ارزيابي سلامت رودخانه‌هاي زرين گل، كبودوال و شيرآباد، استان گلستان با استفاده از شاخص‌هاي زيستي

Health assessment of Zarrin Gol River, Kaboudwal and Shirabad Streams in Golestan province using biological indices

هدف از مطالعه حاضر ارزيابي سلامت نهرهاي كبودال و شيرآباد و رودخانه زرين گل در استان گلستان با استفاده از شاخص‌هاي زيستي جمعيت بي‌مهرگان كفزي است. بي‌مهرگان آبزي يكي از مهم‌ترين و مفيدترين ارگانيسم‌ها در نظارت زيستي است. در اين تحقيق، بر اساس موانع موجود و امكان دسترسي به رودخانه 5 ايستگاه در رودخانه كبودوال و 3 ايستگاه در رودخانه شيرآباد و تعداد 10 ايستگاه در رودخانه زرين گل تعيين گرديد. جهت نمونه‌برداري از بزرگ بي‌مهرگان كفزي با استفاده از دستگاه سوربر به ابعاد 5/30 × 5/30 سانتي متر و با 3 تكرار در هر ايستگاه به صورت فصلي در يك دوره يك ساله (1397- 1398) جمع‌آوري و براساس كليدهاي شناسايي معتبر شناسايي گرديد. سپس شاخص‌هاي تنوع زيستي آلفا ، بتا و چند متغيره ارزيابي سلامت كيفيت آب بررسي گرديد. نتايج اين مطالعه نشان داد كه پساب مزارع پرورش ماهي تأثير قابل توجهي بر روي كيفيت آب رودخانه داشته بطوري‌كه درصد فراواني خانواده‌هاي حساس به آلودگي در ايستگاه‌هاي بعد از مزارع پرورش ماهي كاهش يافته و باعث افزايش فراواني خانواده‌هاي مقاوم شده است. نهرهاي استان گلستان عموماً شرايط متوسط اكولوژيكي را تجربه كرده و به سمت شرايط ضعيف پيش مي روند كه با افزايش روند تخريب اكوسيستم هاي كنار نهر و نيز تاثير فعاليت هاي كشاورزي و آبزي پروري، به نظر مي رسد اين شرايط را در آينده پيش رو خواهيم داشت.

The aim of this study was to evaluate the health of Kabudal and Shirabad Streams and Zarrin Gol River in Golestan Province using biological indices (benthic invertebrate community). Aquatic invertebrates are one of the most important and beneficial organisms in biological monitoring. In this study, based on the existing barriers and the possibility of access to the river, 5 stations in Kaboudwal Stream, 3 stations in Shirabad Stream and 10 stations in Zarrin Gol River were determined. In order to sample large benthic invertebrates using a surber sampler with dimensions of 30.5 30 30.5 cm and with 3 replications in each station seasonally in a period of one year (2018-2019) were collected and identified based on reliable identification keys. Then alpha, beta and multivariate biodiversity indices of water quality health assessment were studied. The results of this study showed that the effluent of fish farms had a significant effect on river water quality so that the percentage of pollution-sensitive families in the stations after fish farms decreased and increased the frequency of resistant families. The streams of Golestan province generally experience moderate ecological conditions and move towards poor conditions, which with the increasing trend of destruction of ecosystems along riparian zone and the impact of agricultural and aquaculture activities, it seems that we will have these conditions in the future.