پديد آورندگان :
آزﯾﺶ، سعيد داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ اﻫﻮاز - ﮔﺮوه ﻋﻠﻮم و ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ آب , ﻋﻠﯽ، ﻋﺼﺎره داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ اﻫﻮاز - ﮔﺮوه ﻋﻠﻮم و ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ آب , ﺧﺪادادي دﻫﮑﺮدي، داود داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ اﻫﻮاز - ﮔﺮوه ﻋﻠﻮم و ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ آب
كليدواژه :
رودخانه دز , كيفيت آب , طبقه بندي ويلكوكس , آيرز و وستكات
چكيده فارسي :
در اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ روﻧﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺷﻮري آب رودﺧﺎﻧﻪ دز از ﻧﻈﺮ ﮐﺎرﺑﺮد در ﮐﺸﺎورزي ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر 7اﯾﺴﺘﮕﺎه آبﺳﻨﺠﯽ در ﻃﻮل ﻣﺴﯿﺮ رودﺧﺎﻧﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﺷﺪ. آﻣﺎر اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﺷﺪه ﺷﻮري آب رودﺧﺎﻧﻪ در ﺳﺎلﻫﺎي 83-93از ﺳﺎزﻣﺎن آب و ﺑﺮق ﺧﻮزﺳﺘﺎن ﺟﻤﻊآوري و ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. ﺳﭙﺲ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي وﯾﻠﮑﻮﮐﺲ و رﻫﻨﻤﻮدﻫﺎي آب آﺑﯿﺎري آﯾﺮز و وﺳﺘﮑﺎت ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ و ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. در ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪي وﯾﻠﮑﻮﮐﺲ در ﻃﯽ 10ﺳﺎل، اﯾﺴﺘﮕﺎه ﻫﺎي ﺳﭙﯿﺪ دﺷﺖ ﺳﺰار، ﺳﭙﯿﺪ دﺷﺖ زاز، ﺗﻨﮓ ﭘﻨﺞ ﺳﺰار و دزﻓﻮل در ﮐﻼس C2-S1ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ؛ ﮐ ﻪ در ﻧﺘﯿﺠﻪ از ﻧﻈﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺟﺬب ﺳﺪﯾﻤﯽ در ﻣﺤﺪوده ﮐﻢ ﺧﻄﺮ و از ﻧﻈﺮ ﺷﻮري در ﻣﺤﺪوده آبﻫﺎي ﮐﻤﯽ ﺷﻮر ﻗﺮار دارد ﮐﻪ ﺑﺮاي ﮐﺸﺎورزي ﺗﻘﺮﯾﺒﺎ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻫﺴﺘﻨﺪ. اﯾﺴﺘﮕﺎه ﺗﻨﮓﭘﻨﺞ ﺑﺨﺘﯿﺎري ﻧﯿﺰ در ﺳﺎلﻫﺎي 83-84، 85-84، 86-85، 89 -88و 91 -92 در ﮐﻼس C2-S1و در ﺳﺎل ﻫﺎي 86-87، 87-88، 89-90، 90 -91، 92 -93و 93-94در ﮐﻼس C3-S1ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ اﯾﺴﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺣﺮﻣﻠﻪ و ﺑﺎﻣﺪژ در ﮐﻼس C3-S1 ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﮐﻪ از ﻧﻈﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺟﺬب ﺳﺪﯾﻤﯽ در ﻣﺤﺪوده ﮐﻢ ﺧﻄﺮ و از ﻧﻈﺮ ﺷﻮري در ﻣﺤﺪوده آبﻫﺎي ﺷﻮر ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ؛ ﮐﻪ در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﺑﺎ ﺗﻤﻬﯿﺪات ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﮐﻨﺘﺮل ﺷﻮري و اﺳﺘﻔﺎده از زﻫﮑﺸﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ زﻣﯿﻦ ﺑﺮاي ﮐﺸﺎورزي ﻣﺸﮑﻠﯽ ﺑﻮﺟﻮد ﻧﻤﯽآورﻧﺪ. از ﻧﻈﺮ ردهﺑﻨﺪي ﮐﯿﻔﯿﺖ آب آﺑﯿﺎري ﺑﻪ روش FAO، ﻣﯿﺰان ﺳﺪﯾﻢ، ﮐﻠﺴﯿﻢ، ﻣﻨﯿﺰﯾﻢ و ﺳﻮﻟﻔﺎت ﻧﺮﻣﺎل اﺳﺖ و در اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﯽ ﮐ ﺮﺑﻨﺎت ﻫﻤﻪ اﯾﺴﺘﮕﺎهﻫﺎي ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﺑﺎ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﻮاﺟﻪ ﺑﻮد. از ﻧﻈﺮ ﮐﻠﺮ ﻧﯿﺰ ﻓﻘﻂ اﯾﺴﺘﮕﺎه ﺑﺎﻣﺪژ ﺑﺎ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻣﻮاﺟﻪ ﺑﻮد.
چكيده لاتين :
In this study, the salinity variations trend of Dez River for application in agriculture was evaluated. After the selection of seven hydrometric stations in river path, ten-year meteorological data (2004-2014) were collected and studied. Then, the results have been studied and classified with Wilcox standards and Ayers and Westcott guides of irrigations water. The results showed that Sepiddasht Sezar, Sepiddasht Zaz, Tang 5 Sezar, and Dezfoul stations are placed in C2-S1 class, in low-risk range of SAR and low-risk range of water salinity which was acceptable for agriculture. Besides, the Tang 5 Bakhtiary station was placed in C2-S1 class in 83-84, 84-85, 85-86, 88-89, and 91-92 years, and in C3-S1 class in 86-87, 87-88, 89-90, 90-91, 92-93, and 93-94 years. In Addition, Harmaleh and Bamdezh stations were placed in C3-S1 class that was in the low-risk range for SAR and low-risk range of water salinity. Therefore, there was not any problem with application in agriculture by the appropriate management of salinity control and using land proper drainage. As a classification of irrigation water quality with FAO method, Sodium, Calcium, Magnesium, and Sulfate were normal, and using Bicarbonate, the entire stations were faced with medium limitations. Also, using Chlorine, just Bamdezh station was faced with limitations.