بررسي اثر آللوپاتيكي علف هرز خربزه وحشي Cucumis melo L. بر رشد و سيستم آنتي اكسيداني دو گياه كلزا (Brassica napus L) و خردل وحشي (Sinapis arvensis)

Evaluation of allopathic effect of wild melon weed of Cucumis melo L. on the growth and antioxidant system of rapeseed (Brassica napus L) and wild mustard (Sinapis arvensis)

اثر آللوپاتيك علف­ هاي هرز يكي از عوامل مهم محدودكننده رشد و عملكرد گياهان زراعي مي­ باشد. هدف از انجام اين پژوهش بررسي اثر عصاره آبي اندام هوايي (برگ و ساقه) خربزه وحشي Cucumis melo L. بر شاخص‌هاي رشد و سيستم آنتي ­اكسيداني گياه كلزا و علف هرز همراه آن يعني خردل وحشي (Sinapis arvensis) بود. اين پژوهش بصورت اسپليت ­اسپليت­ پلات در قالب طرح پايه بلوك­ هاي كامل تصادفي در سه تكرار در سطح مزرعه انجام شد. پلات اصلي نوع گياه هدف در دو سطح (كلزا رقم RGS و علف هرز خردل وحشي) و پلات فرعي نوع اندام در دو سطح (عصاره آبي برگ و ساقه خربزه وحشي) و پلات فرعي فرعي غلظت عصاره در چهار سطح ((شاهد)، 2/5، 5 و %10) بود. نتايج نشان داد با افزايش غلظت عصاره برگ خربزه وحشي، اكثر پارامترهاي رشد در هر دو اندام گياهان هدف كاهش يافت و شدت اين كاهش بر رشد Sinapis arvensis در مقايسه با كلزا بيشتر بود، در­حالي كه عصاره ساقه خربزه وحشي موجب كاهش شديدتر پارامترهاي رشد كلزا در مقايسه با Sinapis arvensis گشت. همچنين عصاره ساقه خربزه وحشي باعث افزايش معني ­دار فعاليت آنزيم كاتالاز و كاهش پراكسيداز در كلزا نسبت به شاهد شد، درحاليكه فعاليت آنزيم پراكسيداز در خردل وحشي افزايش يافت. همچنين روند افزايشي تركيبات فنولي و كاهش تركيبات فلاونوئيدي برگ كلزا با افزايش غلظت عصاره از نظر آماري به صورت معني ­دار بيشتر از خردل وحشي بود. با توجه به نتايج اين تحقيق حساسيت گياه زراعي كلزا و علف هرز همراه آن به عصاره دو اندام خربزه وحشي يكسان نبوده كه اين مسئله مي‌بايست در مديريت استفاده از توان آللوپاتي گياهان به‌عنوان علف كش در سطح مزرعه مورد توجه قرار گيرد.

Allelopathic effect of weeds is one of the important factors limiting the growth and yields in crops. The aim of this study was to investigate the effect of aqueous extract of shoots (leaves and stems) of wild melon (Cucumis melo L.) on growth indices and antioxidant system of rapeseed and its accompanying wild mustard (Sinapis arvensis). This study was conducted as a split-split plot in the form of a randomized complete block design with three replications at the field level. The main plot included the target plant type at two levels (rapeseed RGS cultivar and Sinapis arvensis weed), the sub-plot included the type of organ at two levels (leaf and stem extract of wild melon) and the sub-plot of extract concentration at four levels (0 (control)) 2.5, 5, and 10%). The results showed that with increasing the concentration of wild melon leaf extract, most of the growth parameters in both target plants decreased and the intensity of this decrease was higher on the growth of Sinapis arvensis compared to rapeseed, while wild melon stem extract caused a more severe decrease in rapeseed growth parameters compared with Sinapis arvensis. Also, wild melon stem extract significantly increased catalase activity in canola compared to control and decreased peroxidase while the activity of peroxidase enzyme increased in Sinapis arvensis. Also, the increasing trend of phenolic compounds and decreasing flavonoid compounds of rapeseed leaves with increasing the concentration of extract was more dramatic and intense than Sinapis arvensis. According to the results of this study, the sensitivity of rapeseed and its associated weeds to the extracts of two wild melon organs was not the same, which should be considered in managing the use of plant allelopathy as an herbicide at field level.