پديد آورندگان :
نه بنداني، عليرضا دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - دانشكده توليد گياهي - گروه زراعت، گرگان، ايران , سعادتي، مجتبي دانشگاه امام حسين (ع) - گروه زيست‌شناسي، تهران، ايران , گودرزي، مهدي سازمان پدافند غيرعامل كشور، تهران، ايران , سلطاني، افشين دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان - دانشكده توليد گياهي - گروه زراعت، گرگان، ايران
كليدواژه :
بارش , دما , شرايط آبي , شرايط ديم , كارايي استفاده از تشعشع , كارايي تعرق
چكيده فارسي :
خطر كاهش امنيت غذايي ناشي از تغييرات اقليمي يكي از چالش‌هاي عمده قرن 21 است. اين مطالعه با هدف پيش‌بيني پتانسيل عملكرد و توليد گياهان زراعي استراتژيك كشور تحت تأثير سناريوهاي تغيير اقليمي انجام گرفت. در اين تحقيق پتانسيل عملكرد و توليد 17 گياه زراعي (گندم، جو، برنج، لوبيا، كلزا، نخود، ذرت دانه‌اي، پنبه، عدس، سيب زميني، كنجد، سويا، چغندرقند، نيشكر، آفتابگردان، يونجه و ذرت علوفه‌اي) در سطح كل كشور در شرايط فعلي (دوره زماني 1384 تا 1393) و دو سناريوي اقليمي آينده خوش‌بينانه (افزايش 5/1 درجه سانتي گراد دما همراه با افزايش 14 درصد بارش دوره زماني 1384 تا 1393) و بدبينانه (افزايش 5/1 درجه سانتي گراد دما همراه با كاهش 14 درصد بارش دوره زماني 1384 تا 1393) با استفاده از مدل گياهي SSM-iCrop2 برآورد شد. نتايج نشان داد سناريوي بدبينانه باعث كاهش پتانسيل توليد گندم و حبوبات (حدود 1 درصد) و سناريوي خوش‌بينانه باعث افزايش پتانسيل توليد اين محصولات (به ترتيب 4 و 2 درصد) مي‌شود. هر دو سناريوي تغيير اقليم باعث كاهش پتانسيل توليد برنج، سيب‌زميني، دانه‌هاي روغني و گياهان قندي (به ترتيب 4، 10، 5 و 7 درصد) مي‌شود. همچنين، پتانسيل توليد گياهان علوفه‌اي در هر دو سناريوي تغيير اقليم بدبينانه و خوش‌بينانه افزايش مي‌يابد. نتايج حاكي از آن بود كه مهم‌ترين عوامل تأثيرگذار بر تغييرات عملكرد گياهان زراعي در اقليم آينده كاهش طول دوره رشد، كارايي استفاده از تشعشع و كارايي تعرق خواهند بود. به طور كلي، گياهان گندم، جو، سيب زميني و نيشكر بيشتر از ساير گياهان تحت تأثير تغييرات اقليمي قرار گرفتند.
چكيده لاتين :
Food security reduction due to climate change is one of the most important challenges in the 21st century. This study was carried out to predict the potential yield and production of the country’s strategic crops examining various climate change scenarios. In this study, the potential yield & production of 17 crops (Wheat, barley, rice, common bean, rapeseed, chickpea, grain maize, cotton, lentil, potato, sesame, soybean, sugar beet, sugarcane, sunflower, alfalfa and Silage maize) were estimated under current conditions (period 2005-2014) & two climatic scenarios (optimistic:1.5 ° C increase in temperature with 14% increase in precipitation period 2005-2014; pessimistic: 1.5 ° C increase in temperature & 14% decrease in precipitation period 2005-2014) applying SSM-iCrop2 model. The results showed that the pessimistic scenario reduced the potential production of wheat & legumes (about 1%) & the optimistic scenario increased the potential production of these crops (4 & 2%, respectively). Both climate change scenarios reduced the potential production of rice, potato, oilseeds & sugar crops (4, 10, 5 & 7%, respectively). Furthermore, the potential production of Silage maize increased in both climate change scenarios (2% & 3%, respectively). The results showed that the major factors which alter crop yield could be the growing season duration, radiation use efficiency and transpiration efficiency. In general, wheat, barley, potato, and sugarcane were more affected by climate change than other crops
