بررسي ادوار تاريخي نگرش مفسران به آيه "أَيَّتُهَا ٱلعِيرُ إِنَّكُم لَسَارِقُونَ" در دفاع از عصمت حضرت يوسف

فاقد عنوان

يكي از آيات چالش‌برانگيز سوره يوسف، نسبت سرقت به فرزندان يعقوب: «إِنَّكُم لَسَارِقُونَ» با اذعان به مُنكر بودن آن در تفاسير است. در اين تعبير دسيسه‌چيني، دروغ، تهمت و آبروبردن به يوسف نسبت داده شده است. اين مسئله از نخستين اوان تدوين دانش تفسير مورد توجه مفسران بوده و از منظر اعتقادي و اخلاقي و كلامي آنان را به تكاپو واداشته كه با اين مسئله چگونه برخورد كنند. تبيين اين ديدگاه‌ها در اين آيه نشان مي-دهد كه تحولات فكري و توسعه دانش تفسير در حل اين چالش‌ها مؤثر بوده است. در حقيقت مسئله اين بررسي شناخت شيوه برخورد مفسران و روش‌هاي متفاوت آنان و روش پاسخ‌دهي در سير تطور و تحول تفسير است. بدين‌جهت اين مقاله در مقام بازتاب اين نظريات و راه‌حل‌هائي است كه مفسران در سير تاريخي خود ارائه داده و در مقام تبيين اين آيه برآمده‌اند. اهميت اين بررسي به اين جهت است كه نشان مي‌دهد چگونه اين نظريات آرام و آرام در شكل اجتماعي و انساني در دانش تفسير شكل گرفته و توسعه يافته و هر مفسري كه آمده نكته‌اي بر سخنان پيشينيان افزوده و يا سخنان سلف خود را نقد و تصحيح كرده است. نتيجه مهمي كه گرفته شده اين است كه در سير تطور تفاسير هرچه گذشته به‌جاي سخناني از اين قبيل كه او پيامبر بوده، حتماً كار او درست بوده، نگاه متن‌گرايانه پيدا كرده و توصيف اين داستان عيني و خردمندانه شده است.

not abstract