مكانيابي مناطق آسيب پذير شهري با رويكرد مديريت بحران با استفاده از GIS و مدل همپوشاني وزن دار(مطالعه موردي: منطقه 17 تهران)

Locating Urban Vulnerable Areas Using Crisis Management Approach Using GIS and Weighted Overlapping Model (Case Study: region 17 of Tehran)

بر اساس بررسي هاي انجام شده، درصد زيادي از جمعيت كشور در معرض خطرات ناشي از وقوع زلزله قرار دارند. از اين رو، بافت هاي فرسوده به دليل مشكلات موجود از آسيب پذيري بالايي در صورت وقوع زلزله برخوردار مي باشند. با اين وجود در تهيه طرح هاي بهسازي بافت هاي فرسوده و ساير طرح هاي شهري، از نظريه هاي مديريت بحران زلزله در خصوص راهكارهاي كاهش آسيب پذيري شهر در برابر زلزله، استفاده نمي شود. منطقه 17 تهران از لحاظ شدت تراكم جمعيت دومين منطقه و از نظر نوع بافت كالبدي داراي درصد زيادي بافت فرسوده و ناپايدار مي باشد كه جهت مديريت كارآمد پس از وقوع بحران هاي احتمالي، شناسايي مناطق آسيب پذير در اين منطقه بسيار ضروري و حائز اهميت مي باشد. بر همين اساس هدف اصلي اين پژوهش مديريت صحيح بحران در منطقه 17 شهرداري تهران، با بهره گيري از روش توصيفي- تحليلي مي باشد. براي رسيدن به اين هدف ابتدا اقدام به پهنه بندي مناطق آسيب پذير در اين منطقه گرديد و سپس از لايه هاي متعددي شامل تراكم جمعيت، كيفيت ابنيه، نزديكي به معابر، نزديكي به فضاهاي باز، مراكز درماني، ايستگاه هاي آتش نشاني و ... در محدوده مورد مطالعه استفاده شد. نتايج حاصل از پژوهش نشان ميدهد فرصت هاي محدوده بيشتر از تهديدها و ضعف هاي محدوده بيشتر از قوتها مي باشد و راهبرد قابل قبول جهت مديريت بهينه بحران زلزله در محدوده راهبرد بازنگري و بعد از آن راهبرد تدافعي مي باشد. و براي ساماندهي اين بافت ها بايد تمام جوانب آن نظير بافت اجتماعي و فرهنگي شكل گرفته در اين بافت ها مشاركت مردم را در تمامي مراحل اعم از برنامه ريزي و اجرا را در نظر بگيرد.

Region 17 of Tehran Municipality is the second district in terms of population density and 80% of worn and unstable tissue in terms of physical tissue type. Accordingly, the main purpose of this study is proper crisis management in Region 17 of Tehran Municipality, using a descriptive-analytical method and using a weighted overlap model in the GIS environment. To achieve this goal, the vulnerable areas in this area were first zoned and then from several layers including population density, quality of buildings, proximity to roads, proximity to open spaces, medical centers, fire stations and... was used in the study area. The results of the research show that the opportunities of the range are more than the threats and the weaknesses of the range are more than the strengths and the acceptable strategy for the optimal management of the earthquake crisis is in the range of the review strategy and then the defensive strategy. an‎d in order to organize these contexts, all aspects of it, such as the social and cultural context formed in these contexts, must take into account the participation of the people in all stages, including planning and implementation.