پديد آورندگان :
نژاد حبيب وش، فاطمه دانشگاه اروميه - دانشكده علوم - گروه زيست شناسي، اروميه، ايران , رضايي، محمدباقر سازمان تحقيقات آموزش و ترويج كشاورزي - موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع كشور - بخش گياهان دارويي، تهران، ايران
كليدواژه :
آلفا - فارنزن , ايزوآرومادندرون , جرماكرن دي , سرشاخه هوايي
چكيده فارسي :
كميت و كيفيت اسانس گياهان دارويي به طور بارزي تحت تاثير فاكتورهاي زيستي و اكولوژيك قرار مي‌گيرند. هدف از تحقيق حاضر، بررسي تغييرات بازده اسانس و تركيبات فيتوشيميايي گونه بابونه آناتولي Holub Anthemis wiedemanniana (Fisch. & C.A. Mey.) در رويشگاههاي مختلف آن در استان آذربايجان غربي در مراحل مختلف رشد بود. بدين منظور رويشگاههاي اصلي اين گياه در استان آذربايجان غربي (مياندوآب، راژان، اشنويه، قوشچي و انهر) و در طول سه مرحله رشد، شامل مرحله رشد رويشي، گلدهي و ميوه دهي، در سال 1397 شناسايي گرديد. سپس سرشاخه‌هاي هوايي اين گياه در هر رويشگاه برداشت گرديد. اسانس گيري با استفاده از دستگاه كلونجر و تجزيه مواد موثره اسانس با استفاده از دستگاههاي GC و GC/MS انجام شد. دادهها در قالب طرح كاملا تصادفي با چهار تكرار تجزيه آماري شدند. نتايج مقايسه ميانگينها نشان داد، بيشترين بازده اسانس سرشاخه‌هاي گياهان در سه مرحله رشد رويشي، گلدهي و ميوه‌دهي از رويشگاه قيز قلعه مياندوآب با اقليم نيمه خشك به دست آمد كه به ترتيب، 0/70، 0/88 و 0/75 درصد بود. اين تفاوت بين ميانگينها در سطح احتمال 5 درصد، معني دار بود. گروه بندي جمعيت‌‌ها توسط تجزيه خوشه اي نشان داد كه تنوع ژنتيكي و منشا جغرافيايي مي‌تواند دليل گروه بندي جمعيت جنوب استان (قيز قلعه مياندوآب) در گروهي جدا از جمعيت‌هاي شمال استان (اشنويه، انهر، قوشچي و راژان) باشد. بنابر نتايج به دست آمده از اين تحقيق، جهت حصول مقدار بيشتر ماده موثره اسانس، رويشگاه مياندواب، رويشگاه برتر بود و جهت دستيابي به تركيبات اسانس با خواص دارويي با ارزش، از قبيل كاريوفيلن اكسيد، ادسمول و ايزوآرومادندرن نمونه برداري از رويشگاههاي اشنويه، قوشچي و انهر در مرحله رشد رويشي; مقدار بالاي فارنزن، رويشگاه مياندوب در مرحله رشد رويشي و مقدار بالاي تركيبات تي- كادينول و بتا سزكوئي فلاندرن، رويشگاههاي راژان و مياندواب در مرحله ميوه دهي توصيه مي شوند.
چكيده لاتين :
Quality and quantity of medicinal plants essential oils is significantly influenced under
biological and ecological factors. The aim of the present study was to investigate the changes
in the active ingredient of Anthemis wiedemanniana Holub (Fisch. & C.A. Mey.) In its different
habitats in West Azerbaijan province at different growth stages. For this purpose, the main
habitats of this plant in West Azerbaijan province (Qiz Ghaleh of Miandoab, Rajan, Oshnavieh,
Qushchi and Anhar) and during three growth stages, including vegetative growth, flowering
and fruiting, were identified in 2019. Then the aerial branches of this plant were harvested in
each habitat. Essential oil extraction was performed using Clevenger apparatus and essential
oils were analyzed using GC and GC/MS apparatus. Data were statistically analyzed in a
completely randomized design with four replications. The highest amount of essential oil of
apical shoots was obtained at the three stages of vegetative, flowering and fruit stage from Qiz
Ghaleh of Miandoab, which was 0.70, 0.88 and 0.75%, respectively. Cluster analysis divided
the studied habitats into two groups. Grouping of populations by cluster analysis showed that
genetic diversity and geographical origin can be the reason for grouping the population of the
south of the province (Qiz Galeh of Miandoab) in a separate group from the population of the
north of the province (Oshnavieh , Anhar, Qushchi and Rajan). According to the results of this
study, in order to obtain more active ingredient of essential oil, Miandoab habitat was the
superior habitat and in order to obtain essential oil compounds with valuable medicinal
properties, such as caryophyllene oxide, eudsemol and isoaromodendron, sampling of
Oshnavieh, Qushchi and Anhar habitats in the vegetative growth stage; High levels of
farnesene, Miandoob habitat in vegetative growth stage and high amount of T-cadinol and beta-
Sesqui Phellandrene compounds, Rajan and Miandoab habitats in fruiting stage are
recommended.
