نقش حمايت اجتماعي، سلامت معنوي و سواد سلامت در پيش‌بيني گرايش به رفتارهاي پرخطر در نوجوانان

The role of social support, spiritual health and health literacy in predicting the tendency to risky behaviors in adolescents

اين مطالعه با هدف تعيين نقش حمايت اجتماعي، سلامت معنوي و سواد سلامت در پيش‌بيني گرايش به رفتارهاي پرخطر در نوجوانان انجام شد. پژوهش حاضر مقطعي از نوع همبستگي بود. جامعه پژوهش دانش‌آموزان مدارس متوسطه استان آذربايجان غربي در سال تحصيلي 99-1398 بودند. نمونه پژوهش 560 نفر بودند كه با روش نمونه‌گيري تصادفي خوشه‌اي چندمرحله‌اي انتخاب شدند. داده‌ها با كمك پرسشنامه‌هاي حمايت اجتماعي (واكس و همكاران، 1986)، سلامت معنوي (پالتزين و اليسون، 1982)، سواد سلامت (قنبري و همكاران، 1395) و گرايش به رفتارهاي پرخطر (زاده‌محمدي و همكاران، 1390) جمع‌آوري و با روش‌هاي همبستگي و رگرسيون چندگانه در نرم‌افزار SPSS-25 تحليل شدند. نتايج تحليل‌ها نشان داد كه هر سه متغير حمايت اجتماعي، سلامت معنوي و سواد سلامت با گرايش به رفتارهاي پرخطر در نوجوانان رابطه معنادار منفي داشتند. علاوه بر آن، سه متغير حمايت اجتماعي، سلامت معنوي و سواد سلامت نقش معناداري در پيش‌بيني گرايش به رفتارهاي پرخطر در نوجوانان داشتند (05/0>P). با توجه به نتايج مطالعه حاضر كاهش گرايش به رفتارهاي پرخطر توسط متخصصان و درمانگران از طريق افزايش حمايت اجتماعي، سلامت معنوي و سواد سلامت در نوجوانان ضروري است. بنابراين، مشاوران و روانشناسان براي كاهش رفتارهاي پرخطر در نوجوانان مي‌توانند ميزان حمايت اجتماعي، سلامت معنوي و سواد سلامت آنان را افزايش دهند. با توجه به نتايج مطالعه حاضر كاهش گرايش به رفتارهاي پرخطر توسط متخصصان و درمانگران از طريق افزايش حمايت اجتماعي، سلامت معنوي و سواد سلامت در نوجوانان ضروري است. بنابراين، مشاوران و روانشناسان براي كاهش رفتارهاي پرخطر در نوجوانان مي‌توانند ميزان حمايت اجتماعي، سلامت معنوي و سواد سلامت آنان را افزايش دهند.

This study aimed to determine the role of social support, spiritual health and health literacy in predicting the tendency to risky behaviors in adolescents. The present research was cross-sectional from correlation type. The study population was high school students in West Azerbaijan province in the academic years of 2019-2020. The research sample was 560 people who were selected by randomly multi-stage cluster sampling method. Data were collected with using questionnaires of social support (Vaux & et al, 1986), spiritual health (Palutzian & Ellison, 1982), health literacy (Ghanbari & et al, 2016) and tendency to risky behaviors (ZadehMohammadi & et al, 2011) and were analyzed with correlation and multiple regression methods in SPSS-25 software. The results of the analyzes showed that all three variables of social support, spiritual health and health literacy had a significant negative relationship with the tendency to risky behaviors in adolescents. In addition, three variables of social support, spiritual health and health literacy had a significant role in predicting the tendency to risky behaviors in adolescents (p < 0.05). According to the results of the present study, it is necessary to reduce the tendency of risky behaviors by professionals and therapists by increasing social support, spiritual health and health literacy in adolescents. Therefore, counselors and psychologists to reduce risky behaviors in adolescents can increase social support, spiritual health and health literacy.