بررسي عوامل مؤثر بر نظم‌گريزي در حوزه مبلمان شهري(مورد مطالعه: شهر رشت)

زمينه و هدف: هنجارهاي اجتماعي در هر جامعه‌اي مشخص مي‌كنند كه افراد چه نوع رفتاري را بايد در پيش گيرند و از چه رفتاري بپرهيزند و بدين‌ترتيب، نظم را حاكم مي‌سازند. نظم‌گريزي در حوزه مبلمان شهري به‌عنوان يك ناهنجار، بيشتر متوجه امكانات و تسهيلات شهري است. در اين پژوهش به بررسي عوامل اجتماعي و رواني اثرگذار بر نظم‌گريزي در حوزه مبلمان شهري پرداخته مي‌شود. روش‌شناسي: پژوهش كنوني از نوع كمي است و از تكنيك پيمايش و ابزار پرسش‌نامه محقق‌ساخته براي جمع‌آوري داده‌ها استفاده شده است. در اين پژوهش دو نوع جامعه آماري وجود دارد: جامعه آماري نخست شامل نوجوانان و جوانان (1530 سال) غيربزهكار شهر رشت و جامعه آماري دوم شامل نوجوانان و جوانان بزهكار 15 تا30 ساله‌اي است كه در مراكز بازپروري، زندان‌ها و كانون‌هاي اصلاح و تربيت شهر رشت نگهداري مي‌شوند. جامعه آماري نخست براساس داده‌هاي سرشماري سال 1395، 271858 نفر و جامعه آماري دوم 21 نفر است. در نمونه‌گيري از جامعه آماري اول، از روش نمونه‌گيري سهميه‌اي و در نمونه‌گيري از جامعه آماري دوم، از روش تمام‌شماري استفاده شده است. حجم نمونه در جامعه آماري نخست با توجه به فرمول كوكران 384 نفر محاسبه شد، اما به‌منظور پيشگيري از ريزش پرسش‌نامه‌ها به 400 نفر ارتقا داده شد. يافته‌ها: براساس يافته‌هاي پژوهش، نظم‌گريزي در حوزه مبلمان شهري در نوجوانان و جوانان بزهكار بيشتر از نوجوانان و جوانان غيربزهكار است. با توجه به ضريب تعيين (R2=0.677)، متغيرهاي مستقل 67 درصد از تغييرات متغير وابسته را تبيين مي‌كنند. بر اين اساس و با افزايش احساس خوشبختي، ارتقاء شرايط آموزش، ارتقاء شرايط زندگي، ارتقاء خاستگاه اقتصادي و اجتماعي و ارتقاء بُعد اعتقادي دينداري، نظم‌گريزي در حوزه مبلمان شهري كاهش و با افزايش احساس افسردگي، اجحاف، تبعيض و انزواي فردي، نظم‌گريزي در حوزه مبلمان شهري افزايش مي‌يابد. نتيجه‌گيري: بي‌گمان برخورداري از شهرونداني كه نسبت به حقوق و وظايف خود آگاه باشند و خود را نسبت به سرنوشت جامعه خويش مسئول دانسته و در امور مختلف آن مشاركت كنند، ضامن حفظ نظم و ارتقاء آن در جامعه خواهند بود. پايبندي به نظم اجتماعي، زماني پايدار خواهد بود كه به امري دروني تبديل شود. البته دروني‌شدن اين امر تا حدود زيادي متأثر از عوامل بيروني است. به‌عبارتي بين عوامل رواني و اجتماعي اثرگذار بر پديده نظم‌گريزي در حوزه مبلمان شهري در شهر رشت، رابطه پويايي وجود دارد.