خطاي بصري و چيدمان عناصر شهري: تدوين رويكرد نوين در تحليل خطاي بصري موقعيت عناصر شهري

اهداف: خطاهاي بصري رايج‌ترين خطاهاي ادراكي هستند كه در ادبيات شهري كمتر به آن پرداخته شده است. لذا پژوهش حاضر، به‌دنبال دستيابي به يك رويكردي نوين در تجزيه‌وتحليل بهره گيري از خطاي بصري در چيدمان عناصر فضاي شهري است. روش شناسي: اين پژوهش در سال ۱۴۰۰ انجام شد و شامل مقالات علميپژوهشي خارجي در زمينه ادراك خطاي بصري طي سال‌هاي ۲۰۰۰۲۰۲۰ بود. در اين ارزيابي نظام‌مند فراروش، براي دستيابي به داده‌هاي پژوهش، تمامي پايگاه‌هاي اطلاعاتي گوگل اسكالر، ريسرچ‌گيت و ساينس‌دايركت مورد بررسي قرار گرفتند. ۳۰ مقاله مرتبط انتخاب شدند. مبتني بر مدل فراروش، براي ادراك سازوكار ادراك خطاي بصري در چيدمان عناصر شهري و جانمايي نقطه كانوني در شهر، خطاي بصري تغيير اندازهفاصله مناظر شهري ، به‌صورت روش توسعه‌اي و استراتژي آزمايشي، در نمونه اي از فضاي شهري با دارابودن نقطه كانوني و زمينه بصري به‌صورت سه بعدي با استفاده از نرم‌افزار SketchUp ۲۰۱۷، مدل‌سازي شد. يافته ها: با استفاده از روش تركيبي فراروش، مهم‌ترين مولفه هاي روش شناسي مطالعات ادراك خطاي بصري تبيين و مبتني بر آن، خطاي خاص تغيير اندازه در فضاي شهري سه‌بعدي با استفاده از نرم‌افزار SketchUp و چارت حدت بينايي Landolt C، مدل‌سازي شد. ماهيت خاص خطاي مذكور مشخص و قابليت نرم‌افزار SketchUp و چارت حدت بينايي Landolt C، در ارزيابي خطاي بصري مشخص شد. نتيجه گيري: با مدل‌سازي خطاي ادراك اندازه، نقطه خاص طراحي يعني نقطه عطف M، ارايه شد كه با توجه به آن، كانون فضاي شهري با توجه به پس‌زمينه آن در قبل و بعد از نقطه، متفاوت ادراك مي‌شود. اين نقطه و خطاي خاص آن، ظرفيت ويژه‌اي براي برنامه‌ريزي نظام فضايي شهر و غلبه نقاط كانوني در كريدورهاي خاص گردشگري و يادماني ايجاد مي‌كند.