بازآفريني شهري پايدار در بافت‌هاي تاريخي با رويكرد يكپارچه (مطالعه موردي: محله دروازه ري و محدوده بازار قم)

اهداف: از آنجا كه بافت تاريخي شهر قم داراي عناصر باارزش تاريخي، ظرفيت بالاي گردشگري و سابقه فعاليت ‌هاي مهم اجتماعي، فرهنگيمذهبي و اقتصادي است، ضرورت دارد به اين بافت‌ ها به‌عنوان يكي از اجزاي مهم شهر توجه شود. هدف پژوهش ارايه راهكارهايي براي رسيدن به بازآفريني كارآمد و پايدار به‌منظور ارتقاء منزلت اجتماعي و كاركردهاي اقتصادي در محلات دروازه ري و بازار قم بود. روش ‌شناسي: در اين پژوهش توصيفيتحليلي كه در سال ۱۴۰۰ انجام شد، ۲۰ متخصص و كارشناس فعال در حوزه بازآفريني شهري در نظام مديريت شهري قم شركت نمودند. اين تعداد شامل ۱۰ نفر كارشناس براي مصاحبه و ۱۰ نفر كارشناس ديگر براي پاسخ به پرسش‌نامه انتخاب شدند. روش تعيين حجم نمونه، كفايت تعداد نمونه و اشباع نظر افراد مصاحبه شونده بود. تجزيه و تحليل داده‌ ها با استفاده از تحليل محتوا و كدگذاري مقولات و تحليل عاملي اكتشافي بود. يافته ‌ها: نتايج به‌دست‌آمده از تحليل عاملي اكتشافي كه با دسته‌ بندي و خروجي نهايي تحليل كيفي، داراي اعتبار بودند و هر كدام از ضرايب يا بارهاي عاملي، نشان ‌دهنده اين امر بودند كه براي بازآفريني پايدار و يكپارچه محلات دروازه ري و محدوده بازار ۵ عامل به‌عنوان مولفه‌ اصلي بايد مد نظر قرار بگيرد. اين ۵ عامل شامل اصلاح نظام مديريتي، توجه به مشاركت گسترده مردم، هماهنگي بين بخشي، سياست‌هاي تقاضامحور و استفاده از نيروهاي متخصص بود. نتيجه ‌گيري: نتايج بررسي محلات دروازه ري و بازار قم حاكي از آن است كه نبود نگاه يكپارچه باعث شده است كه بسياري از مولفه‌ هاي فرسودگي و زوال شهري بر طرح ‌ها و اقدامات بازآفريني سايه افكنده و ساكنان اين محلات به مرور زمان از صحنه برنامه ‌ريزي و سياست ‌گذاري كنار گذاشته شوند؛ بنابراين مهم‌ترين اقدام براي رسيدن به بازآفريني پايدار در اين بافت‌ها، اقدام يكپارچه و جامع است كه مي‌تواند نقش مهمي در موفقيت طرح‌ها، برنامه‌ها و پروژه‌هاي احياء بافت فرسوده شهري داشته باشد.