تاثير سامانه‌هاي ذخيره نزولات آسماني در افزايش پوشش گياهي مراتع

The effect of rainfall harvesting systems on increasing rangeland vegetation

پژوهش حاضر با هدف بررسي سامانه‌هاي ذخيره نزولات آسماني پيتينگ، كنتورفارو و نقش آن‌ها در جمع‌آوري آب باران و توليد علوفه در شرايط ديم طراحي شد. اين پژوهش، با پنج تيمار پيتينگ همراه بذرپاشي (B)، كنتور‌فارو همراه بذرپاشي (A)، پيتينگ بدون بذر (E)، كنتورفارو بدون بذر (C) و تيمار شاهد (D) در سه تكرار اجرا شده است. كرت‌هاي استاندارد فائو به ابعاد پنج در 40 متر براي اجراي طرح در ايستگاه تحقيقاتي تيكمه‌داش در نظر گرفته شد. در تيمارهاي بذرپاشي شده گونه‌هاي اگروپايرون النگاتوم و اسپرس محلي به‌علت اثرات حفاظت خاك و توليد علوفه كشت شد. تحليل آماري نتايج با استفاده از نرم‌افزار SPSS در قالب بلوك‌هاي كامل تصادفي انجام گرفت. نتايج تحليل‌هاي آماري نشان داد، بيشترين درصد تاج پوشش كل در بالادست كرت‌ها مربوط به تيمار فارو با بذرپاشي با ميانگين 80 درصد، ميانه كرت‌ها مربوط به عمليات پيتينگ با ميانگين 78 درصد و در انتهاي كرت‌ها پيتينگ بذرپاشي با ميانگين 80 درصد است. مقايسه ميانگين درصد پوشش گياهي و توليد علوفه در تيمارها نشان داد كه درصد پوشش گياهي تيمارهاي A، B، C، D و E با هم اختلاف معني‌داري نداشته، در يك گروه قرار دارند. توليدات گياهان مرتعي و خوشخوراك در تيمار پيتينگ E بيشتر بوده، با تيمارهاي A، B، C و D اختلاف معني‌داري دارد. همچنين، تيمارهاي A، B، C در توليد گياهان مرتعي اختلاف معني‌داري نداشته، ولي با تيمار شاهد (D) اختلاف معني‌داري دارند. بيشترين توليد گياهان مرتعي با 729.17 كيلوگرم در هكتار در تيمار پيتينگ و كمترين آن با 315.33 كيلوگرم درهكتار به تيمار شاهد تعلق دارد.

The aim of this study was to investigate the pitting and contour rainfall harvesting systems and their role in rainwater collection and forage production in rainfed conditions. This study was performed with five treatments of pitting with seeding (B), contour furrows with seeding (A), pitting without seeding (E), contour furrows without seeding (C) and control treatment (D) in three replications. FAO standard plots measuring 5x40 meters were considered for the project at Tikmehdash Research Station. In seeded treatments, Agropyron elongatum and local sainfoin were cultivated due to the effects of soil protection and forage production. Statistical analysis of the results was performed using SPSS software in the form of randomized complete blocks. The results of statistical analysis showed that the highest to lowest percentage of total canopy cover is related to contour furrows and seeding treatment with an average of 80%, pitting operations with an average of 78% and pitting and seeding with an average of 80%, respectively. Comparison of the canopy cover and forage production in the treatments showed that the canopy cover in A, B, C, D and E were not significantly different and were in the same group. Production of rangeland and succulent plants was higher in E treatment and was significantly different from A, B, C and D treatments. Also, Treatments A, B and C were not significantly different in rangeland production, but were significantly different from D (control). The highest and lowest forage production of 729.17 and 315.33 kg.ha-1 belong to pitting and control treatments, respectively.