زمين‌لرزه‌ القايي بعد از آبگيري سد البرز: دلالت‌هايي بر زمين‌ساخت فعال شمال البرز

يكي از مهم ترين جنبه هاي مطالعه زمين لرزه القايي امكان چكانش زمين لرزه هاي بزرگ است. اين مطالعه درصدد ايجاد ارتباط بين زمين لرزه 21 دي‌ماه 1390 در جنوب شهرستان بابل با احداث سد البرز است كه آبگيري آن از تقريباً سه سال قبل از اين زمين لرزه شروع شد. محل مخزن سد توسط دو گسل فعال البرز شمالي در جنوب و خزر در شمال محصور شده است. نتايج مطالعات نشانگر فزوني زمين لرزه ها بعد از آبگيري سد البرز است. در يك نگاه كلي به آمار زمين لرزه و آبگيري سد، از تاريخ مهر 1388 تا زمين لرزه 21 دي ماه 1390 دو دوره باربرداري يا كاهش سطح آب مخزن سد اتفاق افتاده است كه همزمان موجب افزايش زمين لرزه شده است. بعد از دوره دوم باربرداري، كه بيشتر از دوره اول بوده است، زمين لرزه 5.2ML رخ داده است. يكي از دلايل فعال‌شدن گسل را مي‌توان به توسعه يا پخش فشار آب منفذي با ضريب موسوم به c، از محل مخزن به كانون زمين لرزه نسبت داد. در گسترش فشار آب منفذي متناسب با تراوايي سنگ، بين آبگيري سد و بالارفتن فشار منفذي و در نتيجه لرزه خيزي تأخير وجود دارد. اين تأخير موجب مي شود زمين لرزه ها در عمق و فاصله بيشتري از سد رخ داده و با توجه به درگيري طول و سطح بيشتري از شكستگي ها، اختلاف تنش كمتري را براي فعاليت گسل هاي فعال بر اساس معيار گسيختگي كلمب فراهم مي سازند. ضريب c مي تواند در يك ايالت زمين ساختي مشابه و در يك تجربه سدسازي ديگر براي پيش بيني زمين لرزه القايي مورد استفاده قرار گيرد.