گردش كلي جو در اطلس و آرام شمالي و ارتباط آن با توسعه و تقويت واچرخندهاي جنب‌حاره آزورز و هاوايي

در اين پژوهش به‌منظور شناخت ارتباط گردش كلي جو با توسعه و تقويت واچرخند‌هاي جنب‌حاره آزورز وهاوايي، تحليل همديدي ديناميكي از وضعيت اقليم‌شناختي گردش هادلي و گردش مداري (واكر) در حوزه اطلس و آرام شمالي به‌عمل آمده است. از روش تابع جريان جرم براي كمي‌سازي گردش نصف‌النهاري و مداري بهره گرفته شده است. داده‌هاي موردنياز، شامل ميانگين ماهانه مؤلفه نصف‌النهاري باد، سرعت قائم در دستگاه فشاري (اُمگا) و واگرايي باد افقي از نسخه ERA5، داده‌هاي بازتحليل مركز پيش‌بيني ميان‌مدت وضع هوا (ECMWF) دريافت شده‌اند. الگوي گردش نصف‌النهاري ميانگين نشان داد كه انتقال جرم در تابستان نيمكره شمالي به‌سمت نيمكره جنوبي صورت مي‌گيرد و گردش هادلي نمي‌تواند بيشينه فعاليت واچرخند‌هاي جنب‌حاره را تفسير و توجيه كند. در حالي‌كه الگو‌ي گردش نصف‌النهاري در سطح مقطع‌هاي كوچك‌تري در شرق اقيانوس‌ها، نشان داد كه گردش هادلي نقش مهمي در انتقال جرم به جنب‌حاره نيمكره شمالي بازي مي‌كند. براساس نتايج تحقيق، گردش هادلي در شرق اقيانوس‌ها، گردش مداري (واكر) ناشي از گرماي نهان آزاد شده در غرب اقيانوس‌ها و گردش حاصل از گرمايش بر روي خشكي‌هاي شرق اقيانوس‌ها نقش مهمي در انتقال جرم به جناح شرقي واچرخندهاي جنب‌حاره دارند. فرايندهاي مذكور در شكل‌گيري بادهاي شديد شمالي در شرق اقيانوس‌ها و بادهاي بسامان در منطقه حاره و در نتيجه آن، توسعه و تقويت واچرخندهاي جنب‌حاره مؤثر هستند.