پديد آورندگان :
فرزدي ، فرانك جهاد دانشگاهي - پژوهشكده علوم بهداشتي - مركز تحقيقات سنجش سلامت , جهانگير ، اكرم دانشگاه علوم پزشكي ارتش جمهوري اسلامي ايران - دانشكده پرستاري , صديقي ، ژيلا جهاد دانشگاهي - پژوهشكده علوم بهداشتي - مركز تحقيقات سنجش سلامت , اصغرنژاد فريد ، علياصغر دانشگاه علوم پزشكي ايران - دانشكده علوم رفتاري و سلامت روان , علياكبرزاده ، حامد جهاد دانشگاهي , آيينپرست ، افسون جهاد دانشگاهي - پژوهشكده علوم بهداشتي - مركز تحقيقات سنجش سلامت , صداقتي ، شبنم انجمن صرع ايران , حائري مهريزي ، علياصغر جهاد دانشگاهي - پژوهشكده علوم بهداشتي - مركز تحقيقات سنجش سلامت , مظفري كرماني ، رامين جهاد دانشگاهي - پژوهشكده علوم بهداشتي - مركز تحقيقات سنجش سلامت , رياضي ، فاطمه جهاد دانشگاهي - پژوهشكده علوم بهداشتي - مركز تحقيقات سنجش سلامت
كليدواژه :
ادراك فراحسي , شبه توهم , توهم كاذب , الگوريتم تشخيص , طيف ادراك
چكيده فارسي :
مقدمه: شواهد حاصل از مطالعات مختلف در سطح جهاني، تجربيات مشابه توهم در افراد بدون بيماري خاص را گزارش مينمايند. از اين حالت ادراك، با اسامي ادراك فراحسي (Extrasensory Perception)، توهم كاذب يا شبه توهم (Pseudo Hallucination) و شناخت فراطبيعي (Paranormal Cognition) در متون علمي پژوهشي ياد شده است. توجه به ميزانهاي بروز و شيوع اين تجارب در جوامع مختلف، همچنين خلاء اطلاعاتي در برنامههاي آموزشي ارائه كنندگان خدمات سلامت، شناسايي معيارها و ابزارهاي مناسب براي تفكيك حالات غير بيماري از توهم و ساير اختلالات ادراك حسي را ضروري ميسازد. مواد و روش كار: در اين پژوهش از مطالعات كتابخانهاي و كيفي در مراحل مختلف استفاده شد. در مطالعه كتابخانهاي با استفاده از منابع معتبر علمي در حوزه علوم روانپزشكي و روانشناسي و حوزه علوم عرفان و فلسفه اسلامي، اطلاعات مرتبط جمعآوري شد. در مطالعه كيفي در طي مجموعه نشستهاي كارشناسي گروه تحقيق، بر اساس ويژگيهاي متمايز كننده حالات مختلف ادراك الگوريتم تشخيص ادراك و طيف ادراك بدون محرك حسي طراحي شد. يافتهها: الگوريتم تشخيص ادراك ، ابزار تفكيك فرد داراي تجربه ادراك فراحسي از افراد مبتلا به اختلالات ادراك حسي و همچنين از ادراك حسي طبيعي بر اساس ويژگيهاي تمايز كننده اين حالات است. موارد توهم، ادراك فراحسي (مرتبط يا غير مرتبط به كاهش حواس) و مكاشفه (صوري و معنوي) انواع ادراكات حسي هستند كه بدون حضور تماسِ شناخته شده با محرك حسي تجربه ميشوند. اين حالات بر اساس ويژگيهاي: آگاهي از حضور يا عدم حضور محرك حسي، وضعيت سلامت جسم و روان فرد تجربه كننده ادراك، آگاهي فرد از پيام تجربه ادراكي، طيف ادراك بدون محرك حسي را تشكيل ميدهند. نتيجه گيري: كاربرد الگوريتم تشخيص ادراك و طيف ادراك بدون محرك حسي توسط پزشكان، روانپزشكان، روانشناسان و مشاوران ميتواند نياز احساس شده در خصوص تشخيص حالات مختلف مرتبط با ادراك حسي در مراجعين به مراكز خدمات سلامت را پاسخ دهد..